Devmetü’l-Cendel Gazvesi (623-627)

Devmetü’l-Cendel Gazvesi (623-627)

Kaynaklarda Hz. Peygamber döneminde Dûmetü’l-cendel’e üç askerî sefer düzenlendiği kaydedilmektedir. Bunların ilki, 5. yılın Rebîülevvel ayında (Ağustos 626) bizzat Hz. Peygamber’in kumandasında yapılmıştır. 

Devletu’l-Cendel, Medine’ye on beş, Şam’a ise beş günlük uzaklıkta bir kasabadır. Bu seferin sebebi, Dûmetülcendel’in hıristiyan hâkimi Ükeydir b. Abdülmelik’in bölgeden geçen Medine kervanlarına saldırması idi.  Bunların, yolculara ve kervanlara baskın yaparak onlara zarar verdiği şeklinde, zaman zaman Resûl-i Ekrem’e (sav) şikâyetler geliyordu. Buna bir son vermek ve Şam yolunu Müslümanlara açmak için Resûlüllah, Devmetu’l-Cendele bir sefer yapılmasına karar verdi.

Resûl-i Ekrem (sav), bin kişilik bir kuvvetle hicretin beşinci yılının Rebiülevvel ayında Medine’den çıkarak, Devmetü’l-Cendel’e hareket etti Ordu. Devmetü’l-Cendel’e vardığında, ahalisinin, hayvanlarını dahi bırakarak etrafa kaçtıklarını gördüler. Resûl-i Ekrem (sav), burada birkaç gün kaldı. Etrafa kol kol asker çıkardı. Fakat kimseye tesadüf edilemedi.

Hz. Peygamber Hâlid b. Velid (Ra)’i dört yüz atlı asker ile Dûmetü’l-Cendel’de bulunan Ükeydir b. Abdilmelik üzerine gönderdi. Halid, emrindeki güçlerle birlikte gece vakti Ükeydir’in kalesine yaklaştı. Ükeydir o sırada bazı adamları ile birlikte yaban sığırı avlamak amacıyla kale dışına çıkmıştı. Hz. Hâlid ve adamlari Ükeydir’e saldırıp, onu yakaladılar. 

Hâlid b. Velid ile Ükeydir arasında kale halkının durumu ile ilgili olarak yapılan anlaşmaya göre, Hâlid’e, 1) İki bin deve, 2) Sekiz yüz at, 3) Dört yüz zırh gömlek, 4) Dört yüz mızrak, verilecek; 5) Ükeydir’le kardeşi Mudad, Hz. Peygamber’e kadar götürülüp, haklarında orada hüküm verilecekti (Vâkidî, Megâzî, III, 1027; İbn Sa’d, Tabakât, II,166). Ükeydir, kardeşi ve ganimetler Tebük’e getirildi. Hz. Peygamber ganimetlerin beste birini beytü’l-mâl için ayırdıktan sonra, beşte dördünü mücahitler arasında bölüştürdü.

İslam ordusunun bu civarda kendini göstermesi, Medine şehrinin emniyetini gittikçe kuvvetlendirdiği gibi, niyeti bozuk bazı kabilelere de gözdağı vermiş oldu. Bu suretle, Şam yolu emniyet altına alındı.