İrfan Ehlinin Tasavvuf Tarifi

 

 

İrfan Ehlinin Tasavvuf Tarifi

 

Hasan-ı Basri: Tasavvuf fıkıh ehlinin yaşayışı olarak görür. Onun devrinde bütün ilimlere fıkıh denirdi. Kollara ayrılmamıştı (kelam, tefsir, hadis gibi) Avariful mearif 

Davut Ettai: Dünyaya karşı kendini öyle bir tut ki, bu orucun ancak ölümle bozulsun, insanlardan da kaç (Uzlet) (Abul ala Afifi tasavvuf 44)

İmam Malik: “Tasavvuf bilmeyen fakih, fıska; tasavvufu bilip de fıkhı bilmeyen zındıklığa düçar olabilir. Bu ikisini kendinde toplayan, hakikaye ulaşır.” Mahir iz, Tasavvuf, s. 227

Fudayl bin iyaz: Dünyayı pis görmek ve o pisliğe bulaşmamak. (Kuşeyri risalesi)

Maruf El-Kerhi: Tasavvuf, hakikati almak, insanların ellerinde bulunan şeylere gönül bağlamamaktır. (Kuşeyri Ri-salesi)

Ebu Süleyman ed Darani: Tasavvuf, sufinin üzerinde Allah’tan başka kimsenin bilmediği bir takım fiillerin meydana gelmesi ve Allah cc. ile beraber olmalıdır. (Tezkire Attar)

Seriyyüs Sekati: Tasavvuf güzel ahlaktır.(Hilyetül Evliya 1-23)

Beyazid-i Bestami: Nefsi kulluk alanına almak, kalbi Rabbe bağlamak, güzel olan her huyu uygulamak, tümüyle Allah’a bakmak, hizmet ve gayret kemeri kuşanmak ve bedeni disiplin altına almak.

Ebu Muhammed Ceriri: Tasavvuf, her güzel ve yük-sek ahlakı edinmek, her çirkin ve bayağı huydan uzaklaşmaktır. Her an Allah’ın kontrol ve gözetimi altında olma şuuruyla derlenip toparlanma ve edebe sımsıkı sarılmaktır. (Kuşeyri risalesi)

Amr b. Osman Mekki: Tasavvuf kulun içinde bulunduğu anda işlenmesi en uygun olan amelle meşgul olmasıdır.(AGE)

Cüneyd-i Bağdadi: Tasavvuf, kesintisi bir şekilde Allah cc ile birlikte olmaktır.Cüneyd-i Bağdadi’ye Tasavvufun ne olduğu sorulduğunda, şöyle cevap verdi: “Tasavvuf on şeyi içerisine alan bir isimdir.

Birincisi, dünyâdan (lâzım olan) az bir mikdârı edinmek.

İkincisi, kalbin Allahü teâlâya güvenip dayanması.

Üçüncüsü, tâat olan Allahü teâlânın beğendiği şeylere rağbet etmek.

Dördüncüsü, yediği içtiği ve kullandığı şeylerin helâlden olmasında titiz davranmak.

Beşincisi, kalbin Allahü Teâlâ ile meşgûl olması.

Altıncısı, gizli olarak Allahü Teâlâ'yı hatırlamak.

Yedincisi gerçek ihlâsa sâhib olmak.

Sekizincisi, şek ve şüpheden uzak, kat’î bir îmâna sâhib olmak.

Dokuzuncusu, tam bir teslimiyetle Allahü teâlâya yönelmek.

Onuncusu, ihtiyaçlarını başkasından istemeyip, şikâyette bulunmamak.

Kimde bu on haslet bulunursa, tasavvuftan söz etmeye lâyıktır. Yoksa yalancıdır.” yine şöyle buyurmuştur.

“Tasavvuf nedir?” diye soran bir kimseye şöyle cevap verdi: “İnsanların rızâsını bırakıp, Allahü Teâlâ'nın rızasını aramak, kötü huyları terk edip, nefsânî olan işlerden uzaklaşmak, ruhu yükselten vasıflar kazanmaya gayret etmek, hakiki ilimlere sarılmak, hep en uygun şekilde hareket etmek, herkese nasihatte bulunmak, Allahü teâlâya verilen ahidde durmak, Muhammed sav dinine uymaktır.”

“Tasavvuf yollarından yalnız Resûlullah’ın izinde gidenlerin yolu, insanı kemâle ulaştırır. Başka yollar çıkmaz sokağa benzer.”

Kettani: Tasavvuf ahlaktır. Senin ahlakını artırıp geliştiren, aynı zamanda senin saflığını da çoğaltmış olur.

Ruveym: Tasavvuf şu üç hal üzerine bina edilmiştir. Allah’a fakru muhtaç olma, işar ve cömertlik ve Allah’ın iradesine teslimiyetle itirazdan vazgeçmek.

Müzeyn: Tasavvuf Hakka gönülden boyun eğmektir.

Muhammed b. Ali Kassab: Tasavvuf, kerim bir zamanda kerim bir insandan, kerim bir toplulukta bulunurken ortaya çıkan kerim ahlaktır.

Ebul Hafi El-Haddid: Tasavvuf, tamamen edepten ibarettir.(Keşful mahcup1:22)

Sehl bin Abdullah et Tüsteri: Az yemek, Aziz ve Celil olan Allah ile sükûn bulup halktan uzaklaşmaktır.(Feridüddin atar tezkire)

İmam Gazali: Tasavvuf, ilmin özü, nefsin ağır gelen zorluklarına katlanmak, nefsin kötü huy ve çirkin sıfatlarından arınmak, kalbi yalnız Allah’a bağlayıp onun zikriyle süslemektir. (El- munkize Mined- dall 28)