Nefsi Emmarenin Halleri

 

Nefsi Emmarenin Halleri

Bismillahirrahmanirrahim

Nefsi Emmarenin Nuranilik Kazanması:

Nefs-i emmarenin  nefsi levvame’ye bakan yüzü emmareye bakan tarafı ile mücadele halindedir. Bazen kötü sıfatlarla karşı karşıya kalır hakimiyeti kaybetmemek için kendisine bazı güzel hallerle birlikte nurani perdeler açılır. Bu da Salik’in kalbindeki iştiyakı arttırır. Bu makamda zaman zaman nefsin isteklerine yenilen salik bazen de nuranilik yapısına bürünür.

İşte bu an kendisine açılan bu perdelerden gelen nurlar güneşin bir yansıması gibidir. Bu ışık yansımaları Salik’de tamamı ile zuhur etmeyen ileri ki nefis makamlarının birer görüntüleridir.

Burada dikkat edilmesi gereken şey bu görünenler karşılığında Salik’in makam geçirilmesi halinde ona büyük bir zulüm edilmiş olur ve ayaklarının kaymasına da sebebiyet verebilir.

Yol uzun ve meşakkatlidir birden bire değişim olmayacağı bilinmelidir. Nefs-i emmarenin geri dönüşü feci olur. Bu salik’in neredeyse helak olmasını sağlar. O halde nefis tezkiyesi esnasında zamanla bazı ortaya çıkar bu alametler doğru okunmalıdır. Uzun süre tedbirli olunmalı, sabırlı olunmalı yol bu halde alınmalıdır.

Salik’in kalbin de ortaya çıkan hareketlenmeler olur birde kalpte bir esma belirir. Örneğin Muhittini Arabi şöyle der: ”Bedi ismini bende doğdu günde 20.000 defa çektim keşfim açıldı.” burada dikkat edilmesi gereken bir hatırlatma yapalım bende çeksen açılır mı acaba diye düşünmeyin. Başta denildiği gibi kalbe bu esma doğması gerekir.

Diğer alametler ise fillerin ve sözlerin değişmesi ile kendini gösterir. Bu makamın dışında kalan diğer nefis halleri birbirine karışmaz bir şekilde belirgin farklı özelliklere sahiptirler her bir makamın arasında birde ara makam vardır. Bundan önceki yazımda bundan bahsettik yüz biri içe  diğeri dışa bakar. Nefsi emmarenin bir yüzü karanlık tarafa bakar akıl ruhtan yoksun hareket eder. Diğer yüzü ise Levvameye bakar işte nefsi emmarenin iki yüzü bu tüm nefsin makamlarında mevcuttur.

Sırf nefsin tezkiyesi ile yetinilir ise ilerleme sağlanamayabilir. Önemli olan tezkiye ile birlikte ahlaki değerleri de kazanmaktır. Asıl gaye olan sadrı tezkiye eder ve övülmüş vasıflarla burayı doldurursak o zaman bunun eserlerini bütün yapı da görmeye başlarız. Salik güzel vasıflarla vasıflanmaya başlayınca o zaman seyir hali başlar. Bu rüyada da kendisine bir şekilde gösterilir.

Nefs-i emmarenin iki türlü hali vardır. Bunlardan ilki kötülüğü emreder diğeri ise nefsin kuvvetle kötülüğü emredici olmasıdır. Bu sıfat insandan gitmez. O yüzden nefsi arındırmak gerekir. Nefsin düzgün bir halde olmasına aldanılmadan tezkiyeye azimle devam edilmeli. Ortaya çıkan hallerin sebepleri iyi anlaşılmalı. 

Salik’in dış görünüşü nefsin şehvetlerine meyletmesi ile iniş başlar. Kalbinde yinede Allah’a yöneliş devam etmektedir. Mertebe açısından değer kaybetme yaşanır. Adem as bu inişe bir örnek teşkil eder. Bu gibi inişlerin bir hikmeti vardır. 

Nefis ibadet ve salih amellerle meşgul olur ve Allah’ın kıldığı şeylerden de sakınır. Nefsin doğasından dolayı pis olana meyleder ve aşağı doğru hareket eder.  Belam b. Baura  gibi şahıslar görünüşte ibadet ve Allah’ın emirlerini yerine getirme durumu üzere idiler. Ancak gerçekte şer ve Allah’a muhalefet etme hallerine meyillidirler. 

Salik bulunduğu mertebeden düşürüldüğü zaman salik şeytanın durumu gibi düşürülmüş olur. Pislik ve inat nefiste tekrar yer ederse hile ve hilekarlıkla yol alma arzusu çoğalınca latiflik kaybolmaya başlar. Hükümleri aksatmaya başlar. Bunlar nefsi emmarenin kalıntılarından kaynaklanır. Nefsin sıfatlarını yok edip giderenler düşmeleri uzak ihtimaldir. Eğer düşerlerse bu ilahi hikmetin gereğinden dolayıdır.