Kurb ve Bu’d

 

Kurb ve Bu’d ne demektir:

Kurb, Allah’a yakınlık, bu’d ise O’ndan uzak kalmadır. Allah’a yakınlığın ilk mertebesi, bütün vakitleri O’na ibadetle doldurmaktır. O’ndan uzaklık ise, O’na muhalefet, emrini tutmamak suretiyle ruhun kirlenmesidir. Bu’d’un evveli, tevfîkten uzak kalmadır. Zaten tevfîkten, yani Allah’ın desteğinden uzaklaşan kimse, tahkikten de uzaklaşmış demektir. O halde Allah’ın emirlerine sarılmak, yasaklarından kaçınmak lazımdır ki, Cenabı Hak o kulu yakınına çeksin. 

Nitekim Peygamber (s.a.v.), Allah’tan haber vererek buyurmuştur ki: “Bana yaklaşanlar, benim kendilerine farz kıldığım eylemleri yapmakla yaklaştıkları kadar başka hiçbir şeyle yaklaşamazlar. Kul, nafile ibadetlerle de bana yaklaşmaya devam eder. O kadar ki beni sever, ben de onu severim. Ben onu seversem, onun işiten kulağı gören gözü olurum. Benimle görür, benimle işitir…. Buhari Rikak: 38

Kul, önce iman, tasdik ve amel ile Allah’a yaklaşır, sonra son derecesinin hakikatine erer. Hakk’ın kula yaklaşması da dünyada ona irfan vermek, ahirette de bizzat görünmek ile olur. Kulun Hakk’a yaklaşması için gönlüyle halktan uzaklaşması gerekir. Zahir fiillerini onlarla beraber yapar, fakat kalbi eylemlerini Hak’tan başka kimseye göstermez.

Yüce Allah, kamuya ilim ve kudretle; mü’minlere lutuf ve nusret ile, evliyasına üns ve ülfet ile yaklaşır.

Nitekim Kur’an Ayetlerinde : 

“Biz insana şah damarından daha yakınız” Kaf:16, 

“Biz, ona sizden daha yakınız, Fakat siz göremezsiniz” Vakıa: 85, 

“Nerede olursanız 0, sizinle beraberdir” Hadid:4, 

“Kullarım sana, beni sorarlarsa, bilsinler ki ben (onlara) yakınım. Bana duâ edenin duasını kabul ederim. Onlarda benim çağrıma uysunlar, bana inanıp güvensinler ki doğru yolu bulmuş olalar” Bakara:186, 

“Üç kişi gizli konuşsa, mutlaka dördüncüleri O’dur. Beş kişi gizli konuşsa, mutlaka altıncıları O’dur. Bundan az, bundan çok da olsalar ve nerede bulunsalar mutlaka 0, onlarla beraberdir…” Mücadele:7, 

“Ne işte bulunsan, Kur’ân’dan ne okusan ve siz ne iş yaparsanız mutlaka biz, içine daldığınız an, üzerinizde şahidiz. Ne yerde, nede gökte zerre ağırlığınca bir şey, Rabbin(in bilgisinden kaçmaz. Ne bundan küçük, ne de büyük hiçbir şey yoktur ki hepsi apaçık bir Kitap(Allah’ın bilgi hazinesin)de olması” Yunus:61

Hakk’ın yakınlığına eren kimse, Allah’ın, daima kendisini gözettiğini, takvasını, buyruklara uymasını, ahde vefasını, hayasını murakabe ettiğini bilir. Günahlardan korunur, emir ve yasakları tutar, Hakk’a verdiği sözde durur, O’na karşı yanlış bir iş yapmaktan utanır. Manevi sarhoşluğun galebesi ve kendinden geçme halinin kuvvetinden dolayı nefis ruhun Nuri içinde kaybolmuş kimsede bu hal olur bu harbiden uyanıp kendine geldiği zaman ruh nefisten nefis de ruhtan ayrılıp kurtulur 

Sufi Büyüklerinin Konu Hakkında Sözleri:

Cüneyd-i Bağdadi demiştir ki: “Allahu Teala kullarını kalplerine onların kendine yakın olduğu ölçüde yakın olur. Öyleyse kalbinin neye yakın olduğuna bak.”

Zünnuni Mısri demiştir ki: “Allahu Teala’ya yakınlığı artan herkesin gözünde onun heybeti de artar.”

Sehl b. Abdullah Tüsteri, “Kurbiyet makamlarının en aşağısı hayadır.” demiştir.

Nasrabadi demiştir ki: “Sünnete ittiba ile marifete, farzları eda ederek kurbiyete, nafileleri muhafaza ederek de muhabbete ulaşılır.”

Kulun kurb hali önce kalbiyle Allah’ın kendisine yakınlığını müşahede etmesi, sonra taatla ve bütün himmetini Allah’a yönelterek gizli ve aşikar zikre devam etmesi suretiyle Allah’a yaklaşmasıdır.

Kurb Ehli Üçtür:

1- Allah’ın kendilerine verdiği ilim kurt ve kudret sayesinde çeşitli ibadet ve tatlarla Allah’a yaklaşma çalışanlar. 

2- Birincide anlatılanları gerçekleştirmiş bulunanlar. Bunlar da Ahmed b. Abdulkays’ın sözünün şümulüne girer: “Her nereye bakıyorsam Allah’ı ona kendimden daha yakın gördüm.” 

Bir başka Sufi şöyle söylemiştir Allah’ın bazı kulları vardır ki Allah onlara yakındır ve onları da kendine yakın kılmıştır onların Allah’a yakınlığı Allah’ın kendilerine olan yakınlığı sebebiyledir bu hal kork makamında bulunanların ikinci derecesidir.

3- Büyüklerin ve müntehilerin kurb makamı: Ebu Yakup Es-susi Demiştir ki: “ Kul Allahu Teala’ya yaklaşma halinde olduğu müddetçe bu yaklaşmasında, yaklaştığını görmekten kaybolmayınca yakın olmuş olmaz. Kurbiyeti ile kurbiyetini görme halinden kurtulunca, o zaman asıl kurbiyet hasıl olmuş olur.”