Tebettül

Tebettül Ne Demektir?

Tebettül; Sözlükte “kesilmek, kopmak, uzaklaşmak” anlamına gelir. Kur’ân-ı Kerîm’de “kişinin her şeyden uzaklaşarak kendini tamamen Allah’a vermesi ve bütünüyle O’na yönelmesi” manasında kullanılmıştır. “Rabbinin adını an. Bütün varlığınla O’na yönel.” (el-Müzzemmil 73/8). Bu ayetle Peygamber (Sav)'e bütün gönlü ile Allah’a yönelmesi emredilmiştir. Her şeyden soyutlanıp yalnız Allah’a yönelmek tecrid-i mahd’dır.

Tasavvuf ehli dünyadan ve dünya nimetlerinden uzak durmayı tercih etmişler, kulluğu tam olarak gerçekleştirebilmek için mâsivâyı bırakıp bütünüyle Allah’a yönelmeyi gerekli görmüştür.

Nefis için en büyük şeref Allah’a zoraki değil gönülden ve sevgi ile kulluk etmektir. Gerek bilgi, zevk ve hal bakımından Allah’a gönülden sevgi ile itaat eden kul, tebettül ve tecrid-i Mahd makamına ulaşmış olur.

Abdürrezzâk el-Kâşânî, tebettül kavramının kayıtsız şartsız mâsivâdan tecridi ifade ettiğini belirterek avamın tebettülünü “insanlardan bir beklenti içinde olmak”, müridin tebettülünü “nefsin yöneldiği şeyleri düşünmekten uzaklaşmak”, vâsılın tebettülünü “Hak’tan başka her şeyden soyutlanmak” şeklinde tanımlamıştır (Tasavvuf Sözlüğü, s. 118-119).

Hâce Abdullah-ı Herevî, bu kavramı “sâlikin her şeyi bir yana bırakarak bütünüyle Allah’a yönelmesi” şeklinde tanımlamıştır.
Tebeddül 3 derecesi vardır:

Birincisi: Allah’tan başkasından korkmadan ummadan onu rızasından başka bir şey düşünmeden Allah’a yönelmektir.

İkincisi: Nefsin arzulara kaçmasına, üns Rahatlığına keşif Yıldırımların çakmasını beklemesine fırsat vermeden tam bir azim ve irade ile Allah’a yönelmektir.

Üçüncüsü: İstikameti düzelterek hafta kavuşma ve onunla birleşme umuduyla Hak yolunda ilerlemektedir. ilerlemektir. Medaricus salikin: 2/29-32