Nesh Hakkında Ayetler

Nesh Hakkında Ayetler

'Nesh' kelimesinin sözlük anlamı, bir şeyi izale etmek veya yerini değiştirmektir. Kur'an ilimlerinde ise bir ayetin hükmünün yürürlükten kalkarak yerine bir başkasının gelmesidir.

Tefsir Tarihinde bu sorun tartışmalıdır. Kimi Kur'an yorumcuları neshi kabul etmezken, çoğunluk kabul etmektedir. Neshi kabul etmeyenler, mensuh addedilen hükmün geçici olarak uygulanabileceğini söylerler. Onlar teolojik olarak da, Allah'ın evrensel konuştuğunu, dolayısıyla onun hükmünün de evrensel olması gerektiğini ileri sürerler. Neshi kabul edenler ise, neshin hukukî ve toplumsal alanda vuku bulduğuna işaret ederek, bunu, Allah'ın vahyederken zamanı, mekanı ve insanî gerçekliği dikkate almış olmasının bir sonucu olarak değerlendirirler. Kur'an'ın, kendinden önceki şeriatların kimi hükümlerini neshettiği kesindir. Ancak, tartışmalı olan, Kur'an'ın kendi içinde neshin olup olmadığıdır.

Sonuç olarak, Allah'ın yirmi küsür senelik tarih diliminde insânî zaafları, gerilimleri, iniş-çıkışları ve çalkantıları gözeterek ayet indirmesi, dolayısıyla bazen hükümlerin kolaydan zora doğru şiddetlenmesi, bazen de zordan kolaya doğru hafiflemesi, vahyin dinamikliğini ortaya koyar.

Süyûtî, kendi dönemine kadar yazılmış eserlerdeki bilgileri değerlendirip mensuh âyetlerin sayısını yirmi olarak tespit etmiş (el-İtḳān, III, 65-68), Şah Veliyyullah ed-Dihlevî bu âyetlerden sadece beşinin mensuh olduğunu belirtmiştir.

Kur’an’da Nesh Ayetleri

16 Nahl

101. “Biz bir ayetin yerini başka bir ayeti koyduğumuz zaman -ki ne indirdiğini en iyi bilen Allah'tır- onlar (Muhammed'e): "Sen sadece uyduruyorsun" derler. Hayır; onların çoğu bilmiyorlar.”

2 Bakara 

106. “Biz herhangi bir âyeti hükümsüz kılar veya onu unutturursak öncekinden daha iyisini veya bir benzerini getiririz. Allah'ın her şeye gücü yettiğini bilmezmisin? 107. Göklerin ve yerin hükümranlığı Allah'a ait olduğunu bilmez misin? Allah'tan başka dostunuz da, yardımcınız da yoktur. 108. Yoksa daha önce Mûsa'nın sorguya çekilmesi gibi siz de elçinizi sorguya mı çekmek istiyorsunuz? İmanı inkârla değiştiren, düz yoldan sapmış olur.”