Abdulkadir Geylani Vera Hakkında Buyurdukları

Vera (Allah'tan Korkmak) Hakkında Buyurdukları

Bunun hakkında şöyle buyurmuşlardır: «Verâ, şeriatın izni olmadan her şeyde çekingen durmak, onu işlemekten içtinap etmektir. Eğer kişi, şeriatta bir yolunu bulur, onu işlemek ve almak için bir cevaz işareti elde ederse o zaman onu işler ve alır; aksi halde kaçınır..

Vera üç derecedir:

1 - Avâm'ın verai... Bu, haram ve şüpheli şeylerden uzaklaşmaktır.

2 - Havas'ın verai... Bu da nefis için olan her şeyden, hevaî arzuları kamçılayan her şehvetten uzak durmaktır..

3- Havas el-Havâs'ın vera... Kalbin ilgilendiği her şeyi terk etmektir.

Vera ayrıca ikiye ayrılır:

1- Zâhiri vera'dır ki, bu yalnız Allah için hareket etmektir.

2- Bâtini vera'dır ki, bu da kalbe Allah'tan başkasını sokmamaktır.

Vera'ın bu ince noktaları, ile ilgilenmeyen, nefis ihsanları elde edemez. Mantıkta vera' çok şiddetlidir. Riyasette zühd ondan daha güçtür!"

Zühd, Vera'ın başlangıcı sayılabilir: Kanaatin hoşnut olmak için ilk basamak sayılması gibi…

Yeme ve giyme hususunda vera'ın kaideleri:

Takvaya eren kimselerin yemeği, Hakkın ve halkın rızasına uygun olan gıdalardan meydana gelir..

Velinin yemeğine gelince, bunda irade (İstek) mevzu bahis değildir. Bilâkis o, Allah'ın fazlı ve ihsanıdır..

Birinci vasfı tahakkuk ettiremeyen, ondan sonra gelecek dereceye aslâ ulaşamaz!..

Mutlak helâl olan gıda, Allah'ın isyanından uzak olan ve kişiye Allah'ı unutturmayan gıdadır…

Giyim hususunda insanlar üç çeşittir: Peygamberlerin giydikleri elbise ki yukarda zikri geçmiştir. Onların giydikleri elbise keten, pamuk ve yünlüden ibarettir ki bu tabiatiyle helâldir…

Velilerin giydikleri elbise: Avreti örtecek ve zarûreti bertaraf edecek kadar bir elbisedir. Çünkü bu elbise ile ancak nefislerinin arzularını kırıp, gurur ve böbürlenme duygularını da bertaraf ederler.

Veli Abdalların giyeceği elbise: Aşırı gitmemek şartı ile diledikleri şekildeki elbisedir. Bu gibi kişiler yüz dinar tutarında olan bir elbiseyi giyebilirler. Ancak Mevlânın rızasına aykırı düşmemesi gerekir.

Vera ancak on hasletle tamamlanır:

1- Dili gıybetten alıkoymak.. Cenâb-ı Hak (Bâzınız bâzınızı gıybet etmesin..) (Hucürât sûresi, âyet: 12) buyurmuştur..

2- İnsanları alaya almaktan uzaklaşmak. Allah: (Hiç bir kavim (diğer) bir kavmi alaya almasın. (Hucurât sûresi, âyet: 11) Belki (Alaya aldıkları) kavim onlardan daha hayırlıdır.) buyurur..

3- Gözünü harama bakmaktan alıkoymak. Çünkü Allah: (Mü'minlere, gözlerini haramdan uzak tutmalarını söyle (Nûr sûresi, âyet: 30) buyurmuştur.

4- Doğru söylemek. Allah (Söylediğiniz zaman adaletten ayrılmayın!) (En'am sûresi, âyet: 152) buyurur.

5- Minnet sadece Hüda'ya aittir. Kişi bunu bilmelidir. Zîra Allah Bilâkis Allah sizleri imana hidayet ettiği için size minnet eder) (Hucurât sûresi, âyet: 17) buyurmuştur.

6- Malını Hak yolunda harcamak, bâtil yolda harcamamaktır. Allah (O kimseler ki; infâk ettikleri zaman israf etmezler, fazla da kısmazlar (Furkan sûresi, âyet: 67) yani masiyete harcamazlar. Taat yolunda harcamaktan da çekinmezler, buyurmuştur.

7- Kendi nefsine büyüklük ve böbürlenmek gibi hususları istememek. Çünkü Allah (İşte o âhiret yurdu, yeryüzünde büyüklük ve fesadı istemeyenler içindir..) (Kasas sûresi, âyet: 82) buyurdu.

8- Beş vakit namaza vakitlerinde devam etmek yani vakitlerinde kılmaktır. Allah (Namazlara devam ediniz. Orta namaza da devam edin!) (Bakara sûresi, âyet: 238) buyurmuştur.

9- Ehli Sünnet vel-cemaatin yolundan ayrılmayıp o yolda istikamette devam etmek... Allah (Şüphesiz bu, benim dosdoğru yolumdur! Şu halde ona uyunuz!) (En'am sûresi, âyet: 153) buyurmuştur.

10- Zikre devam etmek. Çünkü Allah (Ey iman ederler, Allah'ı çok zikr ediniz!) ( Ahzab sûresi, âyet: 41) buyurmuştur.