Sünnet Olan Gusüller

 

بِسْمِ ‬‮اللّٰهِ ‬‮الرَّحْمٰنِ الرَّح۪يم

الحمد لله ربّ العالمين، والصلاة والسلام على سيدنا محمدٍ وعلى آله وأصحابه أجمعين.

ﷺ

Rahman ve Rahim Olan Allah’ın adıyla. Hamd, O’nadır. Hz. Muhammed salât ve selam O’nun temiz ailesine, ashabına ve kıyamete kadar tâbilerinin üzerine olsun.

SÜNNET OLAN GUSÜLLER (Dört Mezhebe Göre)

Durum / Fiil	Hanefî Mezhebi	Şâfiî Mezhebi	Mâlikî Mezhebi	Hanbelî Mezhebi	Kaynaklar
Cuma günü gusül	Sünnet-i müekkede (bazılarına göre vacibe yakın)	Sünnet-i müekkede	Sünnet-i müekkede	Sünnet-i müekkede	Buhârî, Cuma 2; Müslim, Cuma 7; İbn Âbidîn, I/142
Bayram günlerinde (Ramazan ve Kurban)	Sünnet	Sünnet	Sünnet	Sünnet	İbn Mâce, İkâme 161; Nevevî, el-Mecmû‘, II/234
İhrama girerken	Sünnet	Sünnet	Sünnet	Sünnet	Müslim, Hac 9; İbn Kudâme, el-Muğnî, I/272
Arefe günü (Arafat’ta vakfe öncesi)	Sünnet	Sünnet	Sünnet	Sünnet	Nevevî, el-Mecmû‘, II/235; İbn Hacer, Fethu’l-Bârî, II/375
Yeni Müslüman olan kimsenin guslü	Sünnet (bazılarına göre vacip)	Sünnet	Sünnet	Vacip görüşü de vardır	Ebû Dâvûd, Tahâre 98; Nevevî, el-Mecmû‘, II/232
Ölü yıkayan kimsenin guslü	Sünnet	Sünnet	Müstehap	Müstehap	Ebû Dâvûd, Cenâiz 59; İbn Kudâme, el-Muğnî, I/269
Kadir gecesi ve mübarek günlerin gecelerinde	Müstehap	Müstehap	Müstehap	Müstehap	İbn Âbidîn, I/143; Nevevî, II/234
Yağmur duası (istisqâ) veya güneş tutulması namazı öncesi	Müstehap	Sünnet	Müstehap	Müstehap	Nevevî, el-Mecmû‘, II/236
Cünüplük şüphesi olan hâllerden sonra emin olmak için	Sünnet	Müstehap	Müstehap	Müstehap	Kâsânî, Bedâi‘u’s-Sanâi‘, I/73
Uzun yolculuk veya şehir girişinde	Müstehap	Müstehap	Müstehap	Müstehap	Nevevî, II/234; İbn Kudâme, I/272
Bayılma, delilik veya sarhoşluktan sonra ayılınca	Sünnet	Sünnet	Sünnet	Sünnet	İbn Âbidîn, I/142; Nevevî, el-Mecmû‘, II/234
Beraberlik (cima) olmaksızın ihtilamdan şüphe eden	Müstehap	Müstehap	Müstehap	Müstehap	Nevevî, el-Mecmû‘, II/233

---

Kaynak Hadislerden Örnekler

1 - Cuma Guslü:

“Cuma günü gusletmek her bâliğ müslümana vaciptir.” (Buhârî, Cuma 2; Müslim, Cuma 7) Fıkıh âlimleri bu vacipliği “sünnet-i müekkede” olarak yorumlamıştır.

2- Bayram Guslü:

“Resûlullah (s.a.v.) bayram günü gusleder, en güzel elbisesini giyerdi.” (İbn Mâce, İkâme 161)

3- İhram Guslü:

“Resûlullah ihrama gireceği vakit gusletti.” (Müslim, Hac 9)

4- Yeni Müslüman Olanın Guslü:

“Resûlullah, Müseyleme’ye iman eden Sevbân’a gusletmesini emretti.”(Ebû Dâvûd, Tahâre 98)

5- Ölü Yıkayanın Guslü:

“Sizden biri ölüyü yıkarsa, gusletsin.”
(Ebû Dâvûd, Cenâiz 59)

---

Hanefî Mezhebine Göre Sünnet Gusüller

Hanefî kaynaklarına göre başlıca sünnet veya müstehap gusüller şunlardır:

1- Cuma günü

2- Bayram günleri
3- İhrama girmeden önce
4- Arefe günü (Arafat vakfesi için)
5- Yeni Müslüman olan kimse
6- Ölü yıkayan kimse
7- Bayılma veya delilikten sonra
8- Uzun yolculuk sonrası veya şehir girişinde
9- Kadir gecesi ve benzeri mübarek vakitlerde
10- Bir toplulukla buluşmadan, önemli bir görüşme veya cemiyet öncesi (temizlik niyetiyle)

---

Tasavvufi Söz

Tasavvuf büyükleri bu gusülleri sadece temizlik değil, kalp arınmasının sembolü olarak görmüşlerdir. İmam Gazâlî der ki: “Gusül, bedenin kirini giderdiği gibi, niyetle yapılırsa kalbi de gaflet kirinden temizler.” (İhyâ, I/117) Mevlânâ da şöyle buyurur: “Su, zahiri kirleri giderir; aşk ve tevbe ise gönül kirlerini yıkar.”