Dört Mezhebe Göre Guslün Mekruhları

 

بِسْمِ ‬‮اللّٰهِ ‬‮الرَّحْمٰنِ الرَّح۪يم

الحمد لله ربّ العالمين، والصلاة والسلام على سيدنا محمدٍ وعلى آله وأصحابه أجمعين.

ﷺ

Rahman ve Rahim Olan Allah’ın adıyla. Hamd, O’nadır. Hz. Muhammed salât ve selam O’nun temiz ailesine, ashabına ve kıyamete kadar tâbilerinin üzerine olsun.

Guslün Mekruhları ve Guslün en temel mekruhları dört mezhepte de aynıdır: Su israfı, gereksiz konuşma ve avret yerini açma(özellikle umumi yerlerde veya zaruret olmadan). Mekruh, yapılması caiz olan ancak terk edilmesi daha iyi olan davranış anlamına gelir. Guslün geçerliliğine doğrudan etki etmez, ancak sevabını azaltır.

Dört Mezhebe Göre Guslün Mekruhları

(Kaynaklı Fıkıh Tablosu)

Mekruh Olan Fiil / Durum	Hanefî Mezhebi	Şâfiî Mezhebi	Mâlikî Mezhebi	Hanbelî Mezhebi	Klasik Kaynaklar
Avret mahalline çıplak bakmak	Mekruhtur. Göz kapalı veya örtü altında yıkanmak müstehaptır.	Mekruhtur.	Mekruhtur.	Mekruhtur.	İbn Âbidîn, Reddü’l-Muhtâr, I/143; Nevevî, el-Mecmû‘, II/198
Necâset bulunan yerde gusletmek	Mekruhtur.	Mekruhtur.	Mekruhtur.	Mekruhtur.	Kâsânî, Bedâi‘u’s-Sanâi‘, I/72; İbn Kudâme, el-Muğnî, I/259
Zikir veya dua yapılacak yerde çıplak gusletmek	Mekruhtur.	Mekruhtur.	Mekruhtur.	Mekruhtur.	Mergînânî, el-Hidâye, I/21; Nevevî, el-Mecmû‘, II/197
Cünüp kimsenin elini yıkamadan suya sokması	Mekruhtur.	Mekruhtur.	Mekruhtur.	Mekruhtur.	Tâhâvî, Şerhu Ma‘ânî’l-Âsâr, I/14; İbn Kudâme, el-Muğnî, I/256
Suyu kirletmek (bedendeki kirleri suya akıtmak)	Tahrîmen mekruh.	Mekruhtur.	Mekruhtur.	Mekruhtur.	Kâsânî, Bedâi‘, I/75; Nevevî, el-Mecmû‘, II/194
Suyun israf edilmesi	Mekruhtur.	Mekruhtur.	Mekruhtur.	Mekruhtur.	İbn Âbidîn, Reddü’l-Muhtâr, I/147; Nevevî, Şerhu Müslim, I/223
Gusül esnasında konuşmak	Mekruhtur.	Mekruhtur (zikir ve konuşmadan sakınmak edebtir).	Mekruhtur.	Mekruhtur.	Nevevî, el-Mecmû‘, II/198; İbn Kudâme, el-Muğnî, I/263
Cünüp kimsenin durgun suya elini veya bedenini sokması	Mekruhtur (suyu mekruh hale getirir).	Mekruhtur.	Mekruhtur.	Mekruhtur.	Mergînânî, el-Hidâye, I/22; İbn Kudâme, el-Muğnî, I/256
Yıkanırken kıbleye yönelmek	Tenzîhen mekruh.	Mekruh.	Mekruh.	Mekruh.	İbn Nüceym, el-Bahr, I/63; Nevevî, el-Mecmû‘, II/197
Yıkanırken başkasına görünmek	Şiddetle mekruh; avretin açılması haramdır.	Mekruh.	Mekruh.	Mekruh.	İbn Âbidîn, Reddü’l-Muhtâr, I/141; Nevevî, el-Mecmû‘, II/198
Suya üflemek veya içine tükürmek	Mekruhtur.	Mekruhtur.	Mekruhtur.	Mekruhtur.	Kâsânî, Bedâi‘, I/72; İbn Kudâme, el-Muğnî, I/257
Gusül sırasında yemek veya içmek	Mekruhtur.	Mekruhtur.	Mekruhtur.	Mekruhtur.	Fetâvâ Hindiyye, I/10; Nevevî, el-Mecmû‘, II/198

---

Genel Değerlendirme

* Hanefîler, guslün ibadet yönünü korumak için edep ve hayaya çok vurgu yapar.

* Şâfiîler, guslü “kalp huzuru ve vakar” içinde yapmayı uygun görür.
* Mâlikîler, gusül âdabına aykırı her davranışı kerâhet-i tenzîhiyye kapsamında değerlendirir.
* Hanbelîler, “Temizlik imandandır” hadisine dayanarak sükûnet, örtünme ve israf etmemeyi esas kabul eder.