Kâdiriyye Esma-i Seba

Bismillahirrahmanirrahim

Usul Esmaları ( Esma’yı Seba):

Kâdiriyye  tarikatında seyrü sülûk bütün esmâ tariklerinde olduğu gibi Allah’ın yedi isminin (esmâ-i seb‘a) zikredilmesi ile gerçekleştirilir.

Usul Esmâları:

Lâ ilâhe illallah, Allah, Hû, Hay, Vâhid, Azîz, Vedûd, isimlerine usul esmaları denilmektedir.

Furi Esmalar :

Hak, Kahhâr, Kayyûm, Vehhâb, müheymin isimlerine fürû esmâsı denir.

Usul Esmaları Nasıl Kullanılır:

Usul isimlerinden her biri nefsin yedi mertebesinden (emmâre, levvâme, mülhime, mutmainne, râziye, marziyye, kâmile) birine karşılık olarak belli sayıda zikredilir.

Nefsin her mertebesinin ismi (zikri), seyri, alemi, mahalli, hali, vâridi ve nuru vardır. Mesela nefs-i emmâre mertebesindeki bir sâlikin zikri kelime-i Tevhid, seyri illallah, alemi şehadet, mahalli sadr, hali meyil, vâridi şeriat, nuru mavidir,

Nefsi levvâmedeki sâlikin zikri Allah, seyri illallah, alemi berzah, mahalli kalp, hâli mahabbet, vâridi tarikat, nuru sarıdır. Sâlik ancak bir mürşidin gözetiminde bir mertebedeki seyrini tamamlayıp onun izniyle diğer mertebeye geçebilir. İstidat ve kabiliyetine göre bütün mertebeleri aşıp nefs-i kâmile makamına ulaşabilir veya belli bir mertebeyi aşamayıp arada kalabilir.

Makamat Esmaları:

Lâ ilâhe illallah, Allah, Hû, Hak, Hay, Kayyûm ve Kahhâr isimlerine makamat esmâsı adı verilir. Bu isimler de nefis mertebelerinin her birine karşılıktır. Sâlik hangi mertebede ise o mertebeye ait ismi iki rekat namaz kıldıktan sonra belli sayıda zikreder.

Zikirlerin Adetleri:

Emmârenin ismi olan kelime-i tevhid 70.000,

Levvâmenin ismi Allah 60.000,

Mülhimenin ismi hû 50.000,

Mutmainnenin ismi hak 40.000,

Râziyenin ismi hay 30.000,

Marziyyenin ismi kayyûm 20.000,

Kâmilenin ismi kahhâr 10.000 adet zikredilir.

Bazı Kadiri meşâyıhı dervişlerine makamat esmasını usul esması olarak verir ve usul esmasının sayısınca zikrettirirler.

Tarikatın bazı kollarında şeyhlerin sâlikleri istidatlarına göre letâif-i seb‘a (Kalp, ruh, sır, sırru’s-sır, hafî, ahfâ, nefs-i kül) zikriyle seyrü sülûk ettirdikleri de görülmektedir.

Bu usulde salik ilk latife olan kalpten başlayarak 5000 defa ism-i celâli (Allah) zikreder. Bu latifenin kırmızı olan nuru zuhur edinceye kadar zikre devam eden salik diğer latifeler için de bu tertip üzere zikre devam ederek seyrü sülûkünü tamamlar.

Kâdiriyye  mensuplarının vakit namazların ardından her vakit için ayrı ayrı okudukları;

hizbü’l-ibtihâl,

hizbü’s-Süryûniyye,

fethu’l-beşâir,

hizbü’l-fethiyye,

hizbü’t-temcîd adlı hiziplerle günlük virdler Abdülkādir-i Geylânî tarafından tespit edilmiştir.

Bunların yanı sıra yine Abdülkadir-i Geylânî’nin tertip ettiği kibrîtü’l-ahmer, salâtü’l-kübrâ, hizbü’n-nasr ve diğer salavat ve hizipler de çeşitli vesilelerle okunur. Okunacak günlük evrâdın tertibi tarikatın muhtelif kolları arasında farklılıklar göstermektedir.

Kaynak: TDV İslam Ansiklopedisi, yıl: 2001, cilt: 24,  sayfa: 131-136