Hacı Ömer Hüdayi Babanın Divanından İhvanlara Tavsiyeler

Önce besmele ile başladım. Bize yardım et ey Yaratan Huda! Senin isminle olur her iş tamam Böyle itikad etmişiz halk ve aydınlar olarak biz hep böyle inanmışızdır. Hamd-ü bî had (Sınırsız) sana olsun ey Hudâ Kılma bizi senin lütfundan uzak eyleme. Peygamberine de salât-ü selâm olsun, onu Kıyamet gününde bize şefâatçi kıl.

Dizeleriyle başlayan Hüdâyî Baba, huzur ile ibadetin, manevi feyiz ve inkişafa sebep olacağını vurgulamıştır: 

Önce günahına tevbe et ki sana Hakkın kokusu gelsin. O’nun huzurundan ayrılma da bak bakalım sana Hakkın feyzi gelmez mi? Susma orucu tut, Hakkı zikre çalış. Her an huzurda devam et Gelmez mi gör feyz-i Hüdâ. 

Dünyanın aldatıcı çekiciliğine aldanmamayı vurgulayan Hacı Ömer Hüdayi babanın ihvanlarına tavsiyeleri

Bu dünya yurdu gaflet yurdudur. Sana sunduğu rahat yalandır. Bilmektesin ki ahiret sonsuzluk yurdudur. Dünya ise vefasızdır. Bu dünya gözüne süslü çekici görünür ama bakıp süsüne cevherini aldanma kalıcı değildir, yalandır. Hüdayi cennete kimin gideceğini bilir misin? Yaratanın emrini tutup kulağına, gönlüne, hayatına koyan cennete girer unutma. Asıl olanı düşün (tefekkür eyle) ve ağla. Düşüp hakkın aşkına, sular gibi çağla. Günahlarına tövbe eyle gönülden ve yüreğini aşk ateşiyle dağla.

Ve altın öğütü:

Ve yüksek ahlaka ilişkin altın öğütlerini halk diliyle şöyle anlatmıştır: Gel etme sırr-ı Hakk’ı fâş, dahi kimseye atma taş Bir gün gidersin dünyâdan, işin olur uhrâda yaş Sakın dünyâya aldanma, bunu sana kalır sanma Yoktur bakası inanma, ederse ger senî bir baş Bir kimseyi incitme gel, hiç verme işine halel Muhtaçlara gel tut bir el anlara daim yedir aş Kimseye kemlik dileme, kibredip ağır söyleme Düşeni azar eyleme hiçbir gönül yıkma adaş Hüdâyî gel görme hakîr velev ki olsa bir esîr Gerek kebîr gerek sağîr ednâ görüp oynatma kaş

İlahi aşk bir okyanustur

Sevgilinin aşkında yanmak dilersen bu yok olacak dünyadan vazgeçmelisin. Hak yolunda Hakkı zikret şöhret ve övünmek duygusundan da vazgeç. Bu aşk büyük bir Okyanus gibidir. Dalgaları sonsuzdur. Hakikat yurduna varmak istersen burada durmamalı zeminine temel atma, iş hayalleri kurma, dünyada ev sahibi olma hevesinde de bulunma.

Allah'ın feyzi Seher vaktinde coşar ve taşar

Hakkın seher vaktinde, feyzi saçılır. Alıp ferahlayasın. Bütün günahları o ferahlık ve bereket temizler. Sevgisinden ve muhabbetinden ne hoş bir yudum içirir ki seni mest eder. Ya Rabbi bu ne büyük bir nimet ve ihsandır ki, senin feyzin aklımı alır, beni sarhoş eder.

Allah yoluna her şeyi feda etmeye hazır ol

Sana aşık olan salik daim kapında bir dilenci gibidir. Sahip olduğun her şeyi hak yoluna vermeye hazırdır.

Hakla haşır neşir olursan sakın zararından yakınma

İnsanların içine karışmak yüzünden eksiklerimiz çoğaldı. 

Bu yüzden günden güne suçumuz günahımız arttı. 

Sakın bu vefasız dünyanın rengine aldanmayasın. Çünkü şanlı Peygamberimiz dünya “bir leştir” dedi. 

Ey Hüdayi her zaman el açıp Allah'a yalvar. 

Korkma kainatı yaratan Rabbimiz kulunu reddetmez. Hakk yüzüne talibli ise salik, halktan kesilmeli içine girmemeli.

Allah'ın yoluna giden halkın içine karışmaz. Daima Hakkı zikreden gece gündüz ağlayan hakkın yüzünü görmek isteyen halkın içine karışmaz. Hak yolunda gidenlere yakın ol dünya peşinde koşanlardan uzak ol. Vefakar dosta arkadaş ol. Dünya peşinde koşanlardan ırak ol. Dünyacıdan medet umarsan o seni Haktan geri koyar. Öğüdüğümü dinlersen ziyana uğrayan dünyacılardan uzak ol. Ey hüdayi gel öğüdünü tut uygula sadık aşıklarla beraber ol keyfine uyanlardan da uzak ol.

Gençlere öğüdü

Ey oğul! Gel zikre çalış gece gündüz devam edip zikre alış. Nefsin arzusunu terk edip ruha ikram et de ruhunla barış kimin rehberi aşk olursa o kimse amacına erer unutma. O insan aleme padişah olur. Bir karış eksiği kalmaz. Sürekli Hakkı zikredersen dünyada dargınlık görmezsin. Hüdayi gel Allah'a tevekkül et, onun rızasını bulmaya çalış. Her zaman hakkın huzuruna git onu gözetle ona sarıl.

Geçici dünya zevkine aldanmamak gerekir

Bu dünyaya gelen canlar, yoksullar, zenginler ve sultanlar. Bu dünyaya gelen gitmiş kamu varını terk etmiş. Bugün tevbe bize yetmiş gelin zikredelim ya hu. Bu dünya tımarhane, Özellikle nefsine uyanlar için bu dünya bir akıl hastanesidir. Gönül verme bu külhâna gelin zikredelim yâ hû. Bu altın gümüş yığmayı bırak, inkârı at, Hak sözü doğrulamaya gel. Bülbül gibi gül bahçesine gel, gelin zikredelim yâ hû. Bu dünyaya gönül verme, çoluk çocuk hep fitnedir (aklını karıştırır), yolunu çeler. Düşersin sonra cezâya, gelin zikredelim yâ hû. Tasadan kurtulmak istersen, Hak’tan başkasına aldırış etme. Ver Muhammed’e salavât gelin zikredelim yâ hû. Kuru sofu ile beraber olma, mâsivâyı gönlüne koyma (diline de dolama). Mücâhede et nefs ile, gelin zikredelim yâ hû. Elinde fırsat varken Hakkı zikretmeye dikkat et. Sürekli sağlık yanında olmaz, bir gün sağlığını yitirir, hastalık içine düşebilirsin,  Hemen zikre çalış ki kalbine iman ışığı dolsun. Zikr-i Hudâ et her zaman gelin zikredelim yâ hû. Hüdâyî öğüt ver ki gönüllerin bağı çözülsün. Ey efendi gönül huzuru ile gelin zikredelim yâhû!

Cenabı Hakk'a ilticası 

Sana sığındım! ben yâ Kerîm-ü Zülcelâl Cürmümü affeyle Ya Rabbi suçumu bağışla ki hiç üzüntü çekmeyeyim. Suçumu anımsayıp gece gündüz ağlarım, bağışlama dilerim. Ya Rabbi ben inanıyorum, beni asla sapık kimselerden eyleme. Son nefeste Tevhîd Sözü (Allah’tan başka Tanrı yoktur) sözü dilimin virdi olsun, bu söz dilimden dökülsün. Bunu söyleyerek nefesimi vereyim. Bu tevhîd sözü, varlık günahımı silsin, vücudum senin yolunda hilâl gibi eriyip incelsin. Kararlı biçimde suçuna pişman ol, doğrulukta kal, ayrılma. Şeyhini râbıta et ki sana Haşmetli Yaratıcının feyzi gelsin. Daima korun, her türlü haramdan sakın. Hak ehline, ancak güzel olan şeyler helâldir. İnsanların içine karışarak boş yere ömrünü zayi eyleme. Gece gündüz Allah Allah diye zikret. Ey Hüdâyî, gönülden mâsivâyı sür çıkar, kesin kararlılıkla bunu yap. Huzur tut, Allah’ı an, dilsiz gibi lâl olma. 

Dîvanını şöyle bitiriyor 

Bihamdillah tamam oldu divânım. Yâranım: dostlarım. Allah’a hamdolsun, divanım tamamlandı. Dostlar divanım size armağan olsun. Çok nasihat yazıldı, düşün, anla. Divanı tamamen okuyup her an gereğini uygula. Şeraîtin gereklerine uyun. Tarîkatte Hakk’ı çok zikredin. Hakikatte tam huzuru bul; Marifette bekabillah (Allah ile var olma, O’nunla yaşama) düzeyine ulaş. Bu biçimde Allah’a gidişini tamamla. Seçkin velîler arasına git. Fırsat elde iken gel tevbe eyle, Fırsat elde iken tevbe edip Hakk’a dön, dileğini O’na sun! Bu öğüdümü tut, anla. Sürekli Hakk’ı zikreyle bir an bile durma. Tarîkat usulünü açıkladım. Ki bütün kardeşler okuyup uygulasın. Bu söylediklerimi yaptıkları takdirde gönlün içinden tad alırlar, bunun tadını gönüllerinde duyarlar. Gönülden Allah’ı zikrederler. Gözüm, mürid(ler)im beni unutmayın. Sizden ricam ve beklentim beni unutmamanızdır. Hüdâyî bu dîvânı düzenledi. İhvâna emanet eyleyip gitti.