Nurlu Kalbe Yolculuk

 

Kalb-i Seyr İlallah: Kandil Gibi Parlayan Kalbe Yolculuk

Seyr İlallah'ın kalbe dair olan boyutu, dervişin tüm çabasının merkezidir. Bu seyir, kalbi gafletten, nifaktan ve hastalıktan arındırıp kandil gibi parlayan, sâlim ve mutmain bir hale ulaştırmaktır.

1. Kalplerin Mahiyeti ve Yolcunun Hedefi

Hadis-i Şerif’te kalplerin dört çeşide ayrıldığı belirtilir: pürüzsüz (kandil gibi parlayan) kalb (müminin kalbi), örtülü ve bağlı kalb (kâfir), tersine çevrilmiş kalb (münafık) ve zırhlanmış kalb (iman ve nifak karışımı).

Seyr erbabının (yolcusu) hedefi: İman ve nifakın çekiştiği, tedaviye muhtaç zırhlanmış kalbi alıp, onu pürüzsüz ve sâlim hale getirmektir. Bu, kalbin ıslahı için farz olan bir yolculuktur.

Hadis-i Şerif: “İman içinizde elbisenin yıpranması gibi yıpranır. Kalblerinizde imanın yenilenmesi için Allah’a dua ediniz.” (Tabarani) Yenilenmenin yolu: "Lâ ilâhe illallah" sözünü çokça söyleyiniz. (Ahmed)

Bu seyir, iki merhaleden oluşur:

1. Hastalık'tan Sıhhate İntikal: Kalbi, nifak ve günahtan arındırıp sâlim hale getirmek.

2. Sıhhati Muhafaza: Sâlim kalbe sürekli gıda vererek, ölüm (yakîn) gelinceye kadar o üstün iman derecesini muhafaza etmek.

---

2. Kalbin Islahı İçin Üç Temel Şart (Rükün)

Kalbin hastalıktan kurtulup sâlim kalabilmesi, İlim, Amel ve Zikir üzerine kuruludur.

A. İlim: Hidayet ve Basiret

İlim, kalbin hangi yola yöneleceğini gösterir. Allah’ın emirlerini, hikmetini ve şeriatını bilmek esastır. Cahillerin heveslerine uymamak (Câsiye: 18) için ilim şarttır. Kalbin, vahye karşı tutumu (onu kabul edip etmemesi) ilimle ortaya çıkar.

B. Amel: Şeriat ve İstikamet

Hiçbir kimse farzları terk ederek veya haramlara devam ederek kalbin sıhhatini koruyamaz. İslami ameller, kalbe nur girmesini sağlayan vesilelerdir.

- Bütün Farzların İcrası: Namaz, oruç, zekât, cihad, helal kazanç gibi farzların tümü birer ilahi reçetedir. Farzlardan birini ihmal etmek, Allah’ın emrettiği hikmetin kaybolmasına ve fesadın doğmasına sebep olur.

- Ahlaki Mücadele: Lüzumsuz sözlerden sakınmak, haram lokmadan uzak durmak ve müslümanların aleyhine yalan yaymamak (menfi şartlar), kalbin ıslahı için amel kadar zorunludur.

İmam Rabbânî (k.s.) buyurur: “Şeriatın zahirine tam olarak riayet edilmedikçe, kalbde meydana gelen manevi haller vehimden ibaret kalır.” (Mektûbât)

C. Zikir: İtminan ve Nur

Amellerin başında zikir gelir. Zikir, kalbin ilacı ve gıdasıdır.

Cenab-ı Hak buyurur: “Haberiniz olsun, Allah’ın zikri ile kalpler mutmain olur.” (er-Ra’d, 13/28)

Zikrin kalbe itminan vereceği seviyeye ulaşmak, imanî seyrde öncelikli bir merhaledir. Kur'an okumak, istiğfar ve "Lâ ilâhe illallah"ı çokça söylemek bu gıdayı sağlar.

---

3. Kalbi Islahı Bozan Temel Hatalar

Sülûk yolcularının düştüğü en büyük hatalar, kalbi ıslahı farzların bütünlüğünden ayırmaktır:

- Farzları İhmal: Cihad, emr-i bi'l-maruf (iyiliği emretme) gibi farzları, "Kalbim sâlim olsun yeter" diyerek ihmal etmek büyük bir yanılgıdır. Bu, peygamberlerin ve Ashâbın yoluna aykırıdır. Ashâb-ı Kiram, Allah'ın marifetine en çok sahip olan ve aynı zamanda O'nun yolunda en çok savaşan kişilerdi.

- Cemaatten Kopmak: Hak üzere olan İslâm cemaatine bağlanmamak ve ona aktif bir organ olarak hizmet etmemek, kalbin salahını engeller. Peygamberleri desteklemenin en sağlam yolu, onların kurduğu hak cemaat içinde yer almaktır.

İmam Ahmed bin Hanbel’in naklettiği Hadis: “Allah’ın zikri dışında çok konuşmayınız. Yoksa kalpleriniz katılaşır. Şüphesiz katı kalp Allah’tan uzaktır.” (Malik)

Kalb-i Seyr İlallah, Allah'ın marifetine saf bir kalple ermek demektir. Bunun yolu, Şeriat'a tam bağlanmak, tüm farzları yerine getirmek ve Allah'ın sözünü üstün kılmak için fiiliyata geçmekle mümkündür. Baskıdan ve yoldan sapmalardan korunmanın yegâne garantisi budur.