Abdulkadir Geylani ks: “Tasavvuf, Allah’a karşı sadık olmak, insanlara karşı güzel ahlaklı olmaktır.” (El-Gunye)
“Allah’a karşı itaatkar olmak, Dine sarılmak, Gönül temizliği, Nefsin paklığı, Yüzün nuru, Sarf edilen çabaların değeri, Vazgeçilen eziyetler, Katlanılan meşakkatler ve fakirlik, Şeyhlere hürmetin korunması, Kardeşlere karşı iyilik, Küçüklere ve büyüklere nasihat, Husumetten kaçınmak, Refakat etmek, Kendini yakın hissettirme, İşar (başkasını kendine tercih etme), Yarın için erzak depolamaktan kaçınmak, Dengi olmayanın sohbetinden kaçınmak, Dini ve dünyevi konularda yardımlaşmaktır.”(Futühal gayb)
Şeyh Geylani ks. Tasavvufun insanın Rabbi ile arasındaki bağlantıyı tanzim ettiğini vurgulamıştır. Buna göre tasavvuf, bir yandan kulun ibadetlerde sadakati, diğer tarafta ise, kulun güzel muamele ve güzel ahlak ile diğer insanlarla olan ilişkilerini tanzim eder.
Şeyh Geylani Ks. Göre Tasavvuf sadece bu ilişkinin tanziminden ibaret de değildir. Bütün bunlarla birlikte tasavvuf şu sekiz özellikten oluşmaktadır;
Cömertlik:
Burada örnek insan Hz. İbrahim as. dır.
Allah Teâlâ, İbrahim (a.s.)’ı dost edindiği zaman melekler dediler ki:
– Ey Rabbimiz! İbrahim sana nasıl dost olabilir? Onu meşgul eden nefsi, evladı ve ailesi vardır. Allah Teâlâ buyurdu:
– Ben kulumun şekline ve malına değil kalbine ve işlerine bakarım. Dostum İbrahim’in benden başkasına muhabbeti yoktur, isterseniz bir tecrübe edin.
Bunun üzerine Cebrail (a.s.) insan suretinde Hazret-i İbrahim’e geldi. İbrahim (a.s.) ise koyun güdüyordu. Koyunların muhafazası için on iki köpeği vardı. Her birinin boynunda da dünya malı olan altını tahkir için altından yapılmış birer tasma vardı. Cebrail (a.s.) İbrahim (a.s.)’a selâm verdi ve sual etti:
– Yâ İbrahim! Bu sürüler kimindir? İbrahim (a.s.):
– Allah’ındır, fakat benim elimde emaneten bulunuyor. Cebrail: – Bana bir tane satar mısın, dedi. İbrahim:
– Allah’ı bir defa zikret, sürünün üçte birini al, buyurdu. Cebrail:
– “Sübbuhun Kuddüsün Rabbüna ve Rabbülmelaiketi verruh” dedi. Hazret-i İbrahim ona sürünün üçte birini verdi. Sonra İbrahim:
– İkinci defa Allah’ı zikret, sürünün üçte birini daha al. Üçüncü defa Rabbimin ismini bir daha an, çobanları ve köpekleriyle birlikte sürülerin hepsini al götür. Eğer dördüncü defa Onu zikredersen ben de senin kölen olurum. Bunun üzerine Allah Teâlâ buyurdu:
– Ey Cebrail! Dostumu nasıl buldun? Cebrail (a.s.) cevap verdi:
– Dostun ne güzel bir kuldur!
Rıza:
Hz. İsmail as. Ve onun Allah’ın emrine teslim olması ve rıza göstermesi örnek alınmalıdır.
Sabır:
Burada örnek alınacak insan Hz. Eyüp (as) dır. Kendine isabet eden bedeni hastalık, Malının noksanlaşması, evlatlarının onu terk etmesi gibi büyük iptilalarla imtihan edilmesi karşı gösterdiği sabırdır. Zira bunu çok az kişi gösterir.
İşaret:
Bu hususta örnek olan insan Hz. Zekeriya (as)’dır. sanki o, bu sözüyle onun zeki ve hızlı anlayışına işaret etmektedir. Zira o, Allah Teâlâ'nın Hz. Meryem’e yazın kış meyvesi, kışın da yaz meyvesi verdiğini görmüş, kudretullahın nimetleri sebeplere bağlı olmadan da vereceğini idrakle yaşlı olmasına rağmen Allah Teâlâ'dan kendisine bir erkek evlad vermesini istemiştir. Allah’a şöyle buyurmaktadır:
“Orada Zekeriyyâ rabbine dua edip dedi ki: “Rabbim! Bana tarafından temiz bir nesil ihsan eyle! Kuşkusuz sen duayı işitmektesin.” Al-i İmran: 38
Gurbet:
Örnek alınacak olan insan Hz. Yahya (as) dır. Kalbini dünya meşgalesinden boşaltması, kadınlardan evlatlardan boşaltılmasıdır.
Tasavvuf:
Burada örnek insan Hz. Musa (as) dır. Allah cc onu seçmesi ve insanlardan üstün kılmasıdır ki
(Allah) “Ey Mûsâ! Vahiylerim ve konuşmamla seni insanlar üzerine seçkin kıldım. Öyleyse sana verdiğimi al ve şükredenlerden ol” dedi. ARAF:144
Seyahat:
Burada örnek alınacak inan Hz. İsa as. Yeryüzünde çok seyahat etmesi ve dolaşmasıdır.
Fakirlik:
Burada örnek olan insan Hz. Muhammed sav. dir. Onun Allah cc ya karşı fakir olması, tevekkülünde sadık olması ve Allah’a itimat etmesidir.
Kaynak: Gunyetü't-Talibin, Nehrul Kadiriyye
إرسال تعليق
İçinizde olan güzellik her zaman yazılarınıza ve dilinize aşkla dökülsün...