Munkatı Hadis

 

Munkatı Hadis Ne Demektir:

Fukaha ve muhaddislerin cumhurunca makbul olan tarife göre, isnadının herhangi bir yerinde kopukluk (inkita) bulunan hadistir. Bu tarife göre, mürsel, muallak, mu’dal rivayetler de munkatı sayılır. Ancak, Nevevi’nin belirttiği üzere munkatı deyince, çoğunluk itibariyle, sahabeden rivayette bulunan tabiiden önceki kopukluklara munkatı denmektedir.

İmam Malik’in İbnu Ömer’den rivayeti gibi. Malum olduğu üzere, İmam Malik et-bauttâbiîn’dendir ve İbnu Ömer’le görüşmemiştir.

Bazılarının, Tabii’nden önceki ravinin düştüğü veya mübhemmin zikredildiği hadise munkatı dediğini de bilmeliyiz. Keza, bazıları, Tâbii veya Etbauttâbií’den yapılan fiil, kavl nevinden rivâyetlere munkatı demiştir. Halbuki buna müteahhir ulemanın maktu hadis dediklerini daha önce belirtmiştik.

İnkita bazan açıktır, kolayca anlaşılabilir, bazan hafidir, sadece ihtisas sahipleri görebilir. Normalde bir başka vecihten ziyade bir iki isimle aynı hadisin gelmiş olmasıyla inkita’ anlaşılır.

Suyüti. Müslim’in sahîh’inde on küsur hadiste inkita’ olduğunu ve fakat, hepsinin Müslim’de veya başkalarında farklı vecihlerden muttasıl olarak rivayet edildižini söyler ve hadisleri teker teker gösterir. Suyûti’nin verdiği misâle göre: “Humeydu’t-Tavil, Ebu Râfi’den, O da Ebu Hureyre (radıyallahu anh)’den rivayet ettiğine göre, Ebu Hüreyre Medine sokaklarının birinde Hz.Peygamberle karşılaşmışti…” hadisi munkatıdır. Doğrusu şöyledir: Humeydu’t-Tavil, Bekru’l-Müseni’den, Bekr Ebu Râfi’den, o da Ebu Hüreyre’den…”. Onceki senette Bekr el-Müsenî düşmüştür. Ancak hadis, doğru şekliyle, Kütüb-i Hamse’de, Ahmed Ibnu Hanbel’le Ibnu Ebi Şeybe’nin Müsned’lerinde gelmiştir.

Kaynak: Kütüb-i Sitte  Muhtasarı – İbrahim Canan