İmanın Artıp Eksilmesi

İman fazlalık ve noksanlık kabul etmez. Çünkü; iman tam bir teslimiyet ile tasdik etmekten ibarettir. Bu ise fazlalık ve noksanlık kabul etmez. Bir kimse de tasdik varsa mümindir. Yoksa kafirdir. Şu ayeti kerime ise imanın artmasından bahsetmektedir: 

“Müminler ancak onlardır ki Allah anıldığı zaman yürekleri titrer karşılarında Allah'ın ayetleri okununca Bu onların imanını arttırır onlar ancak rablerine dayanıp güvenirler.” Enfal-2

Bu ve benzer ayetler imanın nurunun artacağına işarettir. Aynı şekilde kötü ameller de kalbi karartır ve imanın nurunu azaltır. İman artıp eksilmez ancak iman kuvvetli ve zayıf olabilir. Mesela peygamber efendimizin imanı ile diğer bütün insanların imanı bir değildir aynı şekilde Hz. Ebubekir'in imanı ile diğer insanların imanı da bir değildir. Bunun için imanımızı amellerimizle kuvvetlendirmemiz lazımdır. Müminler iman da ve Allah'ı tek tanımada eşittirler. Amellerde ise birbirlerinden farklı durumdadırlar (İmam Nesefi)

Şeyh Abdulkadir Geylani itikat ederiz ki iman dil ile söylemek kalp ve bilmek ve azalarla ameldir taat ile artar ve isyan ile eksilir ilim imanı kuvvetlendirir ve cehalet onu zayıflatır iman Allah'ın muvaffak kılması ile sabit kalır.  Allah azze ve celle şöyle buyurmaktadır:

“Bir süre indirildiği zaman o münafıklar arasında “bu süre hanginizin imanını artırdı?” diyenler vardır. İşte o iman edenler var ya onların imanını arttırmıştır ve bunu birbirlerine müjdeler.” (Tevbe 124) 

Bir şeyin artması caiz olduğuna göre o şeyin azalması da caizdir. Şu ayeti kerime bu manaya delalet eder. 

“Allah'ın ayetleri onlara okunduğu zaman imanlarını artırır.” (Enfal-2)

“Kendilerine kitap gelenler, bilgi edinsin; müminlerin de iman üstüne imanları artsın.” (Müddessir 31) (el Gunye)

Şeyh Abdulkadir Geylani'nin bu sözleri ümmetin ehli sünnet ve cemaatten selefin imanın artıp eksileceğine dair iki kanadına uygun sözlerdir. Şeyh Abdulkadir Geylani'nin bu bapta delil olarak getirdiği bazı hadis-i şerifler de şu şekildedir: 

“İman altmış küsur şubedir bunun en üstünü la ilahe illallah demek ve en az şubesi yoldan eziyet veren bir şeyi kaldırmaktır. Haya da imandan bir şubedir.”

“Cennetlikler cennete cehennemlikler de cehenneme girince Allah azze ve celle şöyle buyurur: ”Kalbinde hardal tanesi ağırlığınca iman olanları çıkarın.” Bunun üzerine simsiyah olmuş halde çıkarılırlar. Sonra hayat nehrine sokularak suda yeşeren bir tane gibi biterler.” (Buhari 22 Müslüm 183) Şeyh Abdülkadir Geylani

Bu itilaf konusu lafzıdır. Zira İslami yükümlülüklerini yerine getiren insanların amel yönünden eşit olmadığı yani kişinin takva ve dindarlığına göre az veya çok ibadet yaptığı konusunda herkes hem fikirdir. İbadet imanın göstergelerinden biridir yine herkesin ortak görüşü amellerin kalpte uyandırdığı manaların kişiye göre farklılık arz etmesidir. 

Bunun İslam ve iman ile yakın bir ilgisi vardır. Sıddık kimselerin imanının başkalarından daha yüksek bir iman olduğu konusu da herkes tarafından kabul edilmektedir. Peygamberlerin imanın ise diğer bütün insanların imanından daha üstün olduğu ve açıktır. Kalplerdeki imanın nurunun mükelleften mükellefe farklılık arz ettiği konusunda görüş birliği bulunmaktadır.