Kisra’nın Oğlunun Hürmüze Nasihatı

 

KİSRA’NIN OĞLU HÜRMÜZE NASİHATI

Kisra’nın oğlu Hürmüze nasihatı:

İşittim ki, Nuşirevan İhtisar halindeyken oğlu, Hürmüze şu öğütleri vermiştir:

-Fakirlerin gönüllerini gözet. Yalnız kendi rahatına düşünme. Eğer sen yalnız rahatın düşünecek olursan senin ilinde kimse rahat edemez. Çoban uyumuş kurt sürüye dalmış! bunu akıllı insan kabul etmez. Fukara takımını muhafaza etki Şah, ahali sayesinde Taç taşımaktadır. Padişah bir ağaca benzer kökü ahalidir. Ağaç kökünden kuvvet alır. Elinden geldiği kadar halkın gönüllerini yaralama! Eğer yaralarsa kendi kökünü baltalamış olursun!…

Eğer sana doğru bir yol lazımsa padişahların yolu ümit ve korku yoludur. Bir insanda iyilik ümidi kötülük korkusu olunca akıllık ona tabiat olur. Eğer bir padişahlıkta bunun her ikisini bulursan; onun ikliminde mülkünde sığınak bulursun. Çünkü padişah Cenabı Hakk’ın lütfuna ümit var olduğu için halka merhamet eder. Saltanat elinden gider diye korktuğu için de halka zarar vermekten korkar.

Bir padişahın tabiiyetinde ümit ve korku yoksa o iklimde rahatın kokusu bulunmaz. Öyle bir padişahın mülkünde bulunduğun zaman ayağının bağlı ise (evli isen) üzülme cefaya razı ol otur. Yok tek at, tek mızrak isen (bekar isen) başını al başka yere kaç!…

Bir iklimde ahaliyi padişahtan memnun görmezsen o iklimde refah Saadet arama!…

Kafa tutan Kabadayı padişahlardan, kahramanlardan korkma fakat Allah’tan korkmayandan kork! Bir padişah memleket ahalisinin gönlünü yıkıyorsa o memleketin Mahmur olmasını ancak rüyada görürsün.

Bir memleketin harap, padişahın bednam (kötü şöhretli) olması zulümden ileri gelir. Bu sözün hakikatini ancak ince, derin düşünen kimse bulur. Ahalisi saltanatın yardımcısı olduğu için ahaliyi zulümle öldürmek layık değildir.

Köylüyü, çiftçiyi kendi faiden saadetin için gözet!.. Çünkü (ecir ücretle) çalışan aldığı ücretten memnun olursa daha çok iş yapar hem de kendisinden iyilik gördüğün kimseye kötülük etmek erlik, insanlık değildir.

Kaynak: Şeyh Sadi şirazi, Bostan