Talep Vâdisi

Talep Vâdisi 

Tasavvuf eğitiminin merhalelerini aşılması gereken vadiler olarak niteleyen sûfîlere göre ilk merhale talep vadisidir. 

Yahyâ Şirvânî (ö.869/1464) bu vadi hakkında şu bilgileri verir: “Talep Hakk’ı yani dostu istemektir. Bunun için dostun fermanını kabul etmek gereklidir. Canını istese esirgememelidir. Bu yolculuk esnasında sûfî âşıkının derdi ile dertlenmelidir. Bu mertebede aşk gerçek tâlipleri ortaya çıkaran harmanın rüzgârıdır.   Sûfînin bu vadide bela ve musibetlere uğraması gayet tabiidir. Bu yolun belası korkudur. Bu vadide korkmamak gereklidir ki sûfî  kabuk hüviyetindeki mazeretlerden kurtulabilsin.”  

Talep vadisinde mal ve mülk sevgisinden arınmak gereklidir. Şayet sûfî gece gündüz Hakk’ı talep ediyor ancak onu bulamıyorsa bu onun kaybolmasından değil sûfînin talebinin eksikliğindendir. 

Sûfî talep ettiği vakit habibinden kendisine bir yardım gelir ve böylece rakibinden kurtulur. Varlık elbisesini parçalar ve kudsî canın gölgesi olan anadan doğma candan geçerek sevgilisine kavuşur. 

Tasavvufî anlayışa göre Hakk’ın gölgesi hüviyetindeki bu varlık âlemi Hakk’ı bulmanın en büyük aracıdır. Zira kendisi ortada olmayan şeyin gölgesi olmaz. Öyle ise sûfînin mazeretlerden kurtularak Hakk’ı talep etmede ısrarcı olması gereklidir. 

Çelebi Halîfe (ö. 899/1493-94) talep makamında olan nefsin ancak huşû ve inkıyat ile Allah’a ulaşacağını belirtir. Ona göre “Namazlarında huşu duyan müminler kurtuluşa ermişlerdir (Mü’minûn 23/1-2)” âyeti bu hususa işaret etmektedir. Kim huşu ile Allah’a kavuşursa “cennât-ı naîme” girmiş olur. Naim cenneti tasavvuf eğitiminin her bir merhalesinde sûfînin zikrine devam ettiği ismin nurudur. Bu ilahî nur sûfînin yolculuğu esnasında onun kalbini aydınlatmaktadır.