Riyazat

 

Bismillahirrahmanirrahim 

Riyazet Ve Açlık:

Riyazat; nefsi az yemek ile birlikte mücahedeye hazırlayıp sıdk ve İhlas’ın kazanılması yoludur. Hikmet kaynakları açlık ile keşfedilir. Mutasavvıflar bu konuda ilke olarak az konuşmak, az uyumak, az yeyip içmek Nefsin tezkiyesinde bunlara önem vermişlerdir. Bazı mutasavvıflar bu ilkelere Halvet ve çileyi de katmışlardır.

Riyazatla Ne Yaptırılır:

Riyazat ile nefis ve tenin istekleri kesilip asgariye indirilir ona zor gelen şeyler yaptırılır. Az yiyerek mideyi doldurmayıp şehveti azdırıp ateşini yakmamak sağlanır. Az uyumakla da nefsin incelmesi sağlanır. Bu bir mücahade şeklidir. Mücahede ve riyazet birbirine de yakın anlamlı iki kavramdır. 

Peygamber Sav  kendisini ekmek getiren Hz. Fatıma (ra.anh)’ya: ”Üç günden beri baban ilk defa yemek yiyor. dedi.” Yine Hz Ömer Radıyallahu An Peygamber Efendimizin yanına girdiğinde yanında sadece biraz arpa ekmeği ile biraz su gördüğünü ve üzerinde yattığı hasırın da yüzünde iz yaptığını ifade etmiştir. (bunun için Buhari libas 31 Mezalim 25 Müslim. bakınız.)

Mutasavvıflar için açlık Hz. Peygamberin hayat tarzına uyumak için sufilerin ahlakı olmuştur. Açlık için güzel sözler mevcuttur:” Açlık nurdur, tokluk  nar, şehvet ateşe benzer ondan yanma doğar ve sahibini yakmadıkça da sönmez.” Yahya İbni Muaz

Mutasavvıflar fazla yemeği zulüm olarak görürler bu bütün ulvi yapıyı etkiler o yüzden ileri gelenlerden Sehl ibn Abdullah’ Sordular: ” günde bir öğün yiyen adama ne dersin diye soruldu

– sıddıkların yemesidir dedi

-Ya 2 öğün yerse denildi

– müminlerin yemesidir dedi

– ya üç öğün yerse denildi. Sehil soran adama:

– Sen ailene söyle sana bir yemlik yapsınlar dedi.”

Riyazatın Tozunu Kaçırmak :

Mutasavvıflardan varit olan bu tür haberler çoktur bazıları insan tabiatına ve İslam ruhuna uyumayacak biçimde abartılmış olan menakıplar da vardır. Esas olan şey nefsin şehvetini ve arzularını seyri sülük yapanın kırmasıdır. Peygamber Efendimiz Medine yıllarında sıkıntı çektiği gibi Mekke’de kıtlık görenler muasara altında kaldığında birçok zorluklar yaşanmıştır bu konu iyi anlaşılmalıdır şu demek değildir. Biz de üç gün aç kalalım yedi gün aç kalalım şeklinde değerlendirilmemelidir. 

Nefsini helaka götürecek olan yemekten kaçınıldığı gibi abartılarak da yapılacak olan bir riyazat kişinin helakına sebebiyet verebilir. Güçlük ve zorluklar karşısında bedenin az yemeğe alıştırma olarak riyazat ifade edildiği gibi şehvetin ve nefsin isteklerinin kılması olayıdır. Riyazatta kişi gafletten kurtulma dili gıybetten alma Yalan konuşma dedikodu ve gereksiz sözleri bütün beden ülkesinden dışarı atma olayıdır.

Riyazatta İzlenecek Yol:

Riyazatta yemek birden kesilmez böyle yapılması halinde kişinin beden yapılanması sarsılabilir bünyesinde bazı zorluklar ve sıkıntılar çıkabilir Onun için yavaş yavaş azaltmak gerekir. Öyle kimseler vardır ki günde 2 ekmek yiyebilirler riyazata girdiklerinde birden kesildiğinde açlık krizine girebilirler. Diğer taraftan Şeker hastası olan kişiler riyazata girdiklerinde eğer  perhizde iseler günde ara öğünlerle birlikte 6 öğün yiyorlarsa bunlar daha da dikkatli olmalıdır. 

Riyazatta Hedef Nedir:

Riyazatta hedef en son sınırı yakalamaktır. Yaşanması mümkün olmayan miktarı vücuda alıştırmaktır bu sıddıkların yemeğidir. Bunu hayatının her anına yayanlar olduğu gibi, belli bir müddetten sonra bırakarak  günde bir veya iki öğün yemekle idare eden mutasavvıflar olmuştur.

Riyazattan Sonra Nasıl Bir Yemek Alışkanlığı Olmalı:

Hz. Peygamber (sav)’in işaret buyurduğu üzere midenin üçte birini dolduracak yiyecek miktarı birkaç lokmadan ibarettir. Hz Ömer de bunu böyle yapıyordu 7 ya da 9 lokma yerdi.

Bazıları günde 2,5 yufka yiyerek idare ederdi. Bu da midenin üçte ikisine, geri kalan üçte birine de suya kalırdı. Unutulmamalıdır ki kişinin yaşına ve beden yapısına göre yukarıda belirtildiği üzere kişinin hastalık durumuna göre de bu  durum değişir.

Riyazat İçin İzin Alınmalı Mıdır:

Riyazat için mürid şeyhinden izin almalıdır ve riyazat esnasında eğer halvet ile birlikte bu işi yapıyor ise her gördüğü şeyi başkasından gizleyerek mürşidine anlatmalıdır. Bazı şeyler vardır ki mürid bu yolda istidatlı birisi ise işaretlerden anlayabilir göreceği duyacağı her şey onun manevi sülükun da ilerlemesini sağlayacak bir etken olma durumu vardır.

Riyazatta İken Kişinin Hali Nasıl Olmalı:

Riyazatta iken daima kalbinde Allah’ı düşünmeli,  kelime-i Tevhid’e devam etmeli Allah esması verilmiş ise ona devam etmelidir. Huzurullah da olduğunun düşüncesiyle ve Allah azze ve cellenin onu görüp işittiğini her halinin onun huzurunda gerçekleştiğinin bilinci ile hareket etmesi bir mertebeye ulaşmasını sağlar. 

Kendisine bazı perdelerin açılmasını sağlar. Açılan bu perdelerden bazen etrafına anlatması sıkıntı verir. Salik bu hallerini anlatması uygun değildir. Bu sırdır tutulmalıdır. O anda alınan zevk ve muhabbeti taşıyamayacak olana anlatılmamalıdır. Bazen yanlışa düşünerek yaşanılanlara bire on ekleyerek  anlatmak gibi bir hataya düşülmesi kişinin helakına sebebiyet verebilir.

Yaptığımız şeyler beğenilme ve itibar görmemizi sağlayacak içsel bir duygunun ortaya çıkmasına  imkan veriyor ise ve bunu etrafımızda paylaşmamız da başkalarının size haset etmesini sağlayacak ise bundan kaçınılması gerekir. Hedef kişinin irşad edilmesi için riyazat ve halvetin anlatılarak ne gibi şeyler yaşanacağına söylenilmesi ise, Bu durumun anlatılması hem arkadaşınıza hem de size rahatsızlık vermeyecektir. Çünkü bu bir yol göstermedir buna hazırlanan bir kardeşimize karşılaşabileceği şeyleri söylemektir. 

Riyazatta Ne Yenilir Ve Hayvani Gıda Neden Kesilir:

Riyazatta genellikle hayvanı gıdalar kesilmektedir. Mutasavvıflar riyazat adabına göre kimisi arpa ekmeği, kimisi yufka ve Su ile gününü geçirmiştir.

Mutasavvıflar çeşitli yiyeceklerle midesini bozan zahit’ten Allah’a sığınırlar.

Mide dolduğu zaman fikir uyur Hikmet’in dili tutulur azalar ibadetten  geri kalır demişlerdir 

Hayvansal gıda vücuda dinçlik kuvvet oluşturur bazen sağlıksal sıkıntılar çıkarsa da genelinde yararlı besinler arasındadır. Riyazatta hayvansal gıdaların ruhsal boyuta etkisi vardır. Ruhsal boyutun zayıflamasına sebebiyet veriyor şehvetin ve nefsin galebe çalmasını sağlıyor. Dolayısıyla bu negatif olumsuzluktan dolayı ruhun nuraniyetinin artmasına ve güçlenmesini sağlamak için hayvansal gıdaların kesilmesi  gereklidir.