Haşr 

بِسْــــــــــــــــــــــمِ اﷲِارَّحْمَنِ ارَّحِيم

Haşr; Yeniden diriliş ve ayağa kalkışın ardından bir yerde toplanma anlamına gelmektedir. Haşrın gerçekleşeceği yerin merkezi Şam bölgesi olduğu ilim adamları tarafından ifade edilir. Haşr insanların cinlerin ve Allahu Tealanın kendilerine yeniden diriltileceği diğer canlıların hesaplarının görülmesi üzere, bütün yaratıkların hesap için toplanacakları, amellerinin tartılacağı ve herkesin cennete mi, cehenneme mi gideceğini öğreneceği yere doğru sürülmesidir. Haşr, bütün yaratıkların yeniden yaratılış ve dirilmeden sonra Mevkif’te toplatılmalarıdır. Bu güne “yevmü’l-haşr” (toplanma günü) de denir.

“Sizi yaratıp yeryüzüne yayan O’dur ve O’nun huzurunda toplanacaksınız” (el-Mülk /24)

“Hiçbirini bırakmaksızın diriltip, bir araya toplarız.” (Kehf /47)

Haşr ve Mevkif’ten ve bunlardan sonra gelecek olaylar, son derece  korkunç ve şiddetli olacaktır. İnsanlar çıplak, yalınayak ve sünnetsiz bir şekilde haşredilecekler, toplanma meydanına getireleceklerdir. Haşr günü insanların meşguliyeti ve şiddetli zorluklardan dolayı herkes çıplak ve sünnetsiz olmasına rağmen kadın ve erkekler birbirlerine bakmazlar.   

Hz. Peygamber (ﷺ) giyinik bir şekilde mahşere gelecektir. Mevkif’te ilk giyinen kişi Hz. İbrahim (as) olacaktır. 

İnsanlar Mevkif’te toplanacaklar, yüce Allah kulların kafalarına yakın bir şekilde bir güneş yaratacak ve insanlar burda dünyadaki sıcaklığın on katı bir sıcaklıkla karşı karşıya gelecekler. İnsanların tere gömüldükleri haşr gününde çok korkulan ölüm daha hafif kalacaktır. Bu sıcaktan sadece yüce Allah’ın kendi gölgesinde gölgelendirdikleri, etkilenmeyecekler. Kimdir bu kimseler: Hakkın ve haklının yanında yer alanlar, zor durumda olanlarla ilgilenip kendilerine yardımcı olanlar, akraba ile ilişkiyi sürdürüp iyilikte bulunanlar, kocalarının başka kadından olan yetimlerini gözetip onlara bakan anneler, yemek yedirenler, Allah'ı bilenler (el-arifune billah), Allah için birbirini sevenler, güzel ahlak sahibi olanlar ve Yüce Allah'ın koymuş olduğu ölçüleri gözetip, Allah'ın kulları üzerindeki haklarına riayet edenler… Bunlardan yedi sınıfın Allah'ın gölgesinden başka gölge bulunmadığı günde, Allah'ın gölgesinde gölgelenecekleri konusunda sahil ve bilinen bir hadis bulunmaktadır. Sahih naslarda bildirdiği üzere bundan sonraki bir merhalede cehennem, mahşer getirilecek. Yine cennet de getirilecek ve yakın bir yerde bulunacak. 

“Cennet yaklaştırıldığı zaman.” Tekvir / 13

“Cennet de (Allah’ın azabından) korunanlaa yaklaştırılmıştır. (Onlardan) Uzak değildir.” Kaf / 31

“O gün cennet Allah’a karşı gelmekten sakınanlara yaklaştırılır. Cehennemde azgınlara gösterilir.” Şuara / 90-91

“Allah, onları sanki günün ancak bir saati kadar kaldıklarını sandıkları bir durumda yeniden diriltip toplayacağı gün aralarında birbirleriyle tanışırlar. Allah’ın huzuruna varmayı yalanlayanlar elbette zarara uğramışlardır. Çünkü onlar doğru yola gitmemişlerdi” (Yûnus 10/45)

Haşr günü insanlar kendi dertlerini, hesaptan yüz akıyla çıkıp çıkamayacaklarını düşüneceklerinden yakınlarıyla bile ilgilenmeyeceklerdir. O gün müminlerin yüzleri parlayacak, kafirlerin ise kararacaktır. Hz. Peygamber (ﷺ) her kulun öldüğü durum üzere, iyilik üzere ölmüşse iyi, kötülük üzere ölmüşse kötü olarak diriltileceğini, yalın ayak ve ilk yaratılışları gibi haşredileceklerini bildirmiştir (Buhârî, “Rikak”, 45; Müslim, “Cennet”, 14, 19; Tirmizî, “Tefsîr”, 18)

Cabir b. Abdullah (ra)’dan rivayetle: “Her kul, ne hal üzere öldü ise, o hal üzere diriltilir.” Müslim 

Cabir Radıyallahu An Şöyle dediği rivayet edilmiştir Resulullah (ﷺ) şöyle buyurdu: “ siz kıyamet gününde alınları ve ayakları beyaz kimseler olacaksınız.”

Tirmizi Behz b. Hakim (Ra)’dan rivayetle: Resulullah (ﷺ) şöyle buyurdu:” Siz yaya veya binekli olarak haşredileceksiniz ve yerine göre yüzüstü süründürüleceksiniz.”

Cabir (ra) şöyle rivayet etmiştir: “ Resulullah (ﷺ) şöyle buyurdu: “Siz kıyamet gününde alımları ve ayakları beyaz kimseler olacaksınız.”

Sehl bin Sa’d (Ra)'dan şöyle rivayet edilmiştir: “Resulullah (ﷺ) şöyle buyurdu: “İnsanlar kıyamet gününde bembeyaz bir alan üzerinde haşredilirler. Burası beyaz bir ekmeğin parçası gibidir. Burada kimse için belli bir işaret bulunmaz.” Buhari ve Müslim