Tarikatlar Nasıl Ortaya Çıktı

  

Tarikatlar Nasıl Ortaya Çıktı?

Peygamber efendimiz (sav.) döneminde, sahabeler döneminde günümüz anlayışında bir tasavvuf anlayışı yoktu. Bugünkü manada tasavvuf düşüncesi tabiin ve tebe-i tabiinden sonra Hicri 3 ve 4. Asırlarda ortaya çıktı. Tarikatlar ise Hicri 6, Miladi 11. Asırda ortaya çıktı. Ancak peygamber efendimiz (sav.) zamanında zikir, züht, tefekkür, rıza, şükür, kanaat gibi tasavvuf konularının Peygamber’in hayatından ve sözlerinden başka kuranda da dayanakları vardır. Ve Hz. Ali (Ra.) bu konularda yoğunlaşmıştır.

Tarikat, Allah’a götüren yol demek olduğuna göre peygamber efendimiz (sav.) yaşayışı da Allah’a götüren yolların en güzelidir.

Peygamber efendimizden (sav.) sonra değişik yollar ortaya çıktı. Çoğu kişiler kendi fikirlerine göre gruplar oluşturmaya başladılar. Cehalet ve bilgisizlik arttı. Önce Emeviler döneminde dünyaya revaç arttı. Lüks hayat başladı.

Mütevazı insanlar ise buna karşı gruplar oluşturdular. Bunlar “suffe” ashabını kendilerine rehber edinen garip kimselerdi.“ Bunlara maneviyat aleminden ilim ilham edildi.”

Bunlar böylece gruplaştılar. Kendilerini ahirete adayan bu kişiler sadece kendilerinin bildikleri ilimlerden bahsetmeye başladılar. Bunlara “ sufiler” denildi. Bu tutumları dünya ilimleriyle uğraşanları rahatsız etti. Dini tahrif etmekle itham edildiler. Böylece aralarında kavgalar, tartışmalar çıktı. Sufi veya sofilerden bir kısmı hapse atıldılar, idam edildiler.

Bu gruptan olan Cüneyd-i Bağdadi, Seriyu-s Sakati, Haris el Muhasibi, Hamdun Kassar gibi zatların İslam anlayışları ve yaşayış tarzları sistemleştirildi. Ortaya değişik bir tasavvuf grupları çıktı. Zamanla tasavvuf ilmîleşti. Ardından imam Gazali tasavvufa yeni bir hız kazandırdı. Onu Sünni anlayışla barıştırdı. Derken Abdulkadir Geylani ks., Ahmet Er Rufai, Suhreverdi, Necmettin Kübra gibi zatların kurdukları tarikatlar birbiri ardına teşekkül etti.