Halvet (Erbain)

Bismillahirrahmanirrahim

 Halvetin Tanımı:

Tasavvufta tarikata giren bir müridin belli bir  zaman sonra Şeyhinin emriyle insanlardan uzaklaşarak bir süreliğine inziva hayatı yaşaması kendisini tamamıyla hakka ve ibadete vermesine Halvet  denir. Elbette halvetten gaye kalbi masivadan kurtarmak gönlü ağyardan temizlemek hakkın sayısız nimetlerini düşünüp kendisinden geçmektir. 

Kaşani Halveti. ”Kimsenin görmeyeceği yerde Sırrın( gönlün) Allah ile konuşması ona yalvarmasıdır halvetin hakikati budur. sureti ise bu gerçeğe ulaşmak için başkalarından ayrılıp tenhada ibadet ile Allah’a yönelmektir.” ıslahatı sufiyye 161 

Halvetin Şerri Delili:

Hz Peygamberin peygamberlik gelmeden önce Hira Mağarasına çekilip ibadet etmesi azığı tükenince gelip tedarik edip tekrar mağaraya çekilmesi ve gece ibadetlerine devam etmesidir. peygamber (as) yıllarca belli zamanlarda halvete çekilip rabbine ibadet ettiği ve bu uzun Tefekkür, tedebbür ve ibadetten sonra önce salih rüya şeklinde başlayan vahyin sonra meleğin görülmesi şekline dönüşüp peygamberlikle şereflendirdiği anlatılmaktadır. 

İlk kez Melek ile açıkça karşılaşan peygamber (as) korkmuş evine dönmüş hanımı Hatice’ye aklıma bir şey olmasından korkuyorum demişti. Meşhur bir hadistir Vahyin  inişinin anlatıldığı hadis. Sufiler halvet için bid’at değildir demişlerdir. Allah’ın elçisini vahiy alma mertebesine hazırlayan bir sünnettir demişlerdir. Yine aynı şekilde Musa (as)’ın Tur Dağında 30 gece ve daha sonra 10 gece daha ekleyerek 40 geceye tamamlaması halvetin delilleridir.

Hz Meryem’in de Zekeriya (as)’ın kontrolünde mabette halvete girmesi ve onun Hz. Meryem’in yanına girdiğinde mevsiminde olmayan çeşitli meyveleri bulması manevi mertebelere ulaşmanın halvetle ne kadar etkili bir yol olduğunu göstermektedir. Ruhi tekamülün geçirildiği bir süreç söz konusudur. Bu Musa (as)’da Hz. Peygamber (sav)’de ve Hz. Meryem’de de görmekteyiz. Halvet Salihlerin ve peygamberlerin geleneğidir.

Görülüyor ki halvet halktan ayrılmak gerçekte ise sıfatlardan huylardan ayrılmaktır önemli olan yer değiştirmek değil sıfatları ve huyları değiştirmektir. Bundan dolayı arif görünürde halkla beraber ama gizli de onlardan ayrı hak ile beraber olur. Sofiler genellikle bir şey isteyeceklerin de erbainde 40 günlük halvette bunu isterler. Erbain deki gayeleri diğer zamanlarından farklı değildir. Ancak vakitlerin hükmü değişik olduğundan vakti 40 gün ile sınırlandırmak istemişlerdir ki o erbain hükmü bütün zamanlarda yayılsın her zaman erbain halvette bulundukları 40 günde ki hal üzere olsunlar bu yüzden sufiler ilk başlangıçta halveti gerekli görmüşlerdir.

Tam manası ile gönlüyle nefsini ibadete sokan kimse ledünni bilgilerin  kendisini açılmasının eşiğinde olur halvette. Bunun 40 gün olmasındaki hikmeti peygamberler, Salih Kullar bilebilir. Dünyadan kesilen Allah’a yönelen salikin her gün kalbinin üstünden bir perdenin kalkmasına vesile olur. Bu perdeler kalktıkça bütün ilimlerin kaynağı olan ilmi ledün ile karşı karşıya kalır. Kalbe İlim ve marifet akmaya başlar. Bununla birlikte İhlasla yapılan her amelin bereketi de her gün İnsanın kendisinde görülmeye başlar. 

40 günün sonunda eğer kişi hikmete ulaşamamış ise halvetin şartlarına riayet etmemiş ve kendisini tam manası ile Allah’a verememiştir. Kendisini İhlasla Allah’a veremeyen Allah’a ibadet etmemiştir denilmiştir. 

Halvete Nasıl Girilir:

Ruhun tasfiye ve tezkiyesi için halvet gereklidir. Halvete girmek isteyen kişi gönlünden mal, mülk sevgisi ve ilgisini çıkarır. Malik olduğu şeylerden çıkar, namaz kıldığı yerin ve elbisesinin temiz olmasına dikkat eder, yıkanır İki rekat namaz kılıp, günahlarına tövbe eder. Ağlayıp sızlayıp huşu ile Allah’tan af ve mağfiret diler. İçinin ve dışının bir olmasına çalışır kandırma, aldatmak, Hased, hıyanet ve benzeri kötü duyguları içinden atar sonra halvete oturur. 

Yalnız Cemaat ve Cuma namazları dışında yerinden ayrılmaz. Cemaatte namazlarını terk etmek yanlış olur Eğer dedikodu Gıybet ve tefrikaya düşme tehlikesi varsa ayrılmaz. Yanında birisi varsa onunla da Cemaatle namaz kılması uygundur. Namazları yalnız kalması uygun değildir. Zira cemaati terk etmek afetler doğurabilir.

Cemaate giderken zikri terk etmemeli sağa sola bakmamalı, sözlere kulak asmamalı kendi zikri ile meşgul olmalıdır. Zira zihin bir ressam gibi anlatılanları hemen resme döker böylece bir vesvese ve hayal oluşur. Bundan dolayı Halvet sahibi imamın iftitah tekbirine ve cemaate yetişecek şekilde cemaate gelmeye çalışmalıdır. İmam selam verince de hemen Halvetine geri dönmelidir.

Salik elbette bütün anlarını Allah’a tahsis eder. Onun rızasını kazanacak işler yapar Kur’an okur, Zikreder, namaz kılar, murakabe eder. Bunlardan herhangi birini yapmaktan da yorulursa uyur. Halvette devamlı şekilde kimileri la ilahe illallah zikrini kimileri de Allah esmasının çekilmesini tavsiye etmişlerdir.

Halvetteki Salik’in Gıdası:

Halvette giren Salik’in gıdasında önce ekmek ve Tuzla yetinilirdi her gece yatsıdan sonra yarım kiloya yakın olacak şekilde gıdalanma yapılırdı. Yarım kiloluk gıdalanma ikiye bölünürdü gecenin belli bir kısmında bir kısmı diğer yarısı da yatsıdan hemen sonra yenilirdi. Bugünkü zaman ve şartlar göz önüne alındığında vücut dengelerinin bozulduğu şu günümüzde aşırı bir şekilde bedene yüklenerek aç bırakmak uygun değildir. Uygun olacak olan şey doymadan kalkmaktır. Salik’in bunu bir şekilde ayarlanmalıdır

Halvetin Adabı:

1- Halvete girmek için şeyhten izin alınır.

2- Şeyh müridinden önce Halvet yerine girip iki rekat namaz kılar.

3- Salik mescide girer gibi halvet yerine, önce sağ ayağını atarak ve euzü Besmeleyle girer.

4- Halvet yeri karanlık olmalı güneş ve gündüz ışığı almamalıdır.

5- Salik çilehanenin duvarına yaslanmaz.

6- Oruç tutar

7- İnsanları kendi şerrinden korunmak niyetiyle halvete girer

8- Ne halvetin içinde ne de dışında şeyhinden başkasıyla konuşmaz

9- Namaza yada abdeste çıkarsa başını ve boynunu örter gözünü yere diker kimseye bakmaz.

Halvetin Şerri Ölçüsü ve Sınırı :

Elbette kişi halktan uzak Allah’a yakınlık içerisinde zikir ve riyazet etkisiyle birtakım olağanüstü şeylere ferasetle ve gelecekte çıkabilecek olaylara muttali olabilirler. Unutulmamalıdır ki bu gibi haller Kuran  ve sünnet ölçüsünde olunmadığı müddetçe bir değer arz etmeyecektir. Halvet kişiyi zındıklık haline değil Kemalat makamına ulaştırmak için bir kabiliyet kazanma olayıdır. Bu işte kimileri kabiliyetli olur bu kadar ibadet etme gereği duymayabilir. Bu Allah’ın lütfudur sadece beş vakit namazın farzları ve sünnetlerini kılıp zikre devam etmek suretiyle de Allah’ın izniyle hakikate ulaşabilirler. 

Halvet kendisinde perdelenme olanlar için sahih olur. Keşfi açık olanlar için ise halvet doğru değildir. Ancak bazı büyükler Allah’a olan ilimlerini arttırmak için ara sıra halvete girerler. Bunun beyanını da şöyle müşahede ederler: “De ki ey Rabbim ilmimi arttır.” Taha 114 

Halvetin Hikmeti :

40 gün süren bu ameliyeden dolayı huzuru ilahiyeden 40 perde ile perdelenmiş olan salik’in kalbinin üzerinden her gün bir perdenin kalkması gerçekleşir. Her Kalkan perde ile cezbe ve ilmin membaı ve kaynağı Kalbe akmaya başlar 40 gün olunca bütün perdeler kalkmış olur.

Kaynaklar: Avarifül Mearif – Gerçek Tasavvuf-Luma-Kuşeyri Risalesi-Fütühatı Mekkiye eserlerinden istifade edilmiştir…