Koğuculuk

 

Koğuculuk ve Nemime Ne demektir

Bir kimse hakkında söylenen bir sözü, ima ile hakkında yapılan yorumu ve o kişi hakkındaki konuşmaları bir başkasına taşımaktır. Söz taşıyıcılıktır. 

Gıybetle koğucukluk aynı alanda çok ince bir çizgi çizer. Konuşulan kişi hakkında söylenenler yalansa iftira, doğru olması halinde gıybet olur. Koğuculuk ise, anlatılan şeyler kendisi ile konuşulan kimseyi ilgilendiren bir konuda olmaktadır: “Senin hakkında şunu dedi veya senin aleyhinde şunu yaptı” gibi… Kendisine söz götürülen kimsenin sıradan biri olması ile herhangi bir konuda yetkisi bulunan bir görevli olması arasında fark yoktur. Bu bakımdan jurnalciler ve ihbarcılar da “koğucu” konumundadır. Ancak, Allah için yapılan şahitliktir ki, bunun dışındadır. 

Koğuculuğun sebepleri:

Söz getirip götürdüğü adamlardan birine dost, diğerine düşman olmak, söz taşımaktan zevk alacak derecede alçak tabiatlı olmaktır. Hatta bu hastalığın müptelalarından çokları yaptıkları koğuculuğun kendilerine de zararı dokunacağını bildikleri halde yine bundan geri durmazlar. 

Koğuculuk hoş görülmeyen kötü bir ahlak yapısıdır. Bu kimseler koğuculuk yaptıkları için cennete giremeyeceklerdir. Çünkü; Huzeyfe (ra) diyor ki: Resulullah’tan şöyle buyurduğunu işittim: “Koğuculuk yapan cennete giremez.” ayrıca  İbn Abbas (ra) şöyle anlatıyor: 

Resulullah (s.a.v.) iki yeni kabrin başına geçti; şöyle buyurdu: “ikisi de, azab görmektedir. Ancak bu azab büyük günahtan ötürü degildir. Biri, küçük abdestini yaparken, onun sıçrayan damlasından kendisini korumazdı. Diğeri de, koğuculuk yapar; söz gezdirirdi.”

Sonra, bir yaş çubuk aldı; ikiye böldü. Birini, birinin başına dikti. Diğerinide öbürünün başına dikti.

Sordular: Neden böyle ettin yâ Resulallah?

Resulullah şöyle anlattı: – <<Bunlar kuruyuncaya kadar, onların azabı durur.>>

Bunlar büyük günah olmamalarına rağmen, bu şekilde bakıldığında Allah katında büyük günahtır. Onun yeri cehennemdir. Bu yüzden fırsatı varken koğucunun Allah’a tevbe etmesi gerekir. Dünyada zelillik olan koğuculuk kabir de de azaba uğratan bir sebeptir. Ölmeden önce tevbe ederse Allah tevbeleri kabul edendir. 

Katate şöyle anlattı: << Allah’ın şerli kulları şuna buna sataşan lanet okuyan koğuculuk eden kimselerdir.>>

Yahya b. Eksen şöyle anlatır: << Koğucu, sihirbazdan daha kötüdür. Bir saat içinde öyle şeyler yapar ki, sihirbaz onları bir ayda yapamaz.>>

Koğucunun işi, şeytanın işinden daha zordur. Çünkü şeytanın işi hayal, vesvesedir. Ancak koğuculuk eden işini açıktan, yüz yüze yapar. 

Eksen b. Seyfi şöyle anlattı: <<  Şu 4 zümre Zillet içinde bulunanlardır: 1- koğuculuk edenler 2-  yalancılar 3-  borçlular 4-  Yetimler

Hasan Basri şöyle anlattı: << Bir başkasının sözünü sana ulaştıran; elbette senin sözünü de bir başkasına ulaştırır.>>

Söz taşımanın, laf götürüp getirmenin koğuculuk sayılamayacağı, bir türü vardır ki, o da, Hz. Peygamber (sav)’nin “insanların arasını düzelten ve bunun lain hayır maksadıyla söz ulaştıran veya hayır kastıyla yalan söyleyen kimse, yalancı değildir” (Tecrid-i Sarih Tercümesi, 1156 Sayılı Hadis) mealindeki hadislerinde belirtmiş olduğu türden olandır. Şeklen koğuculuğa benziyor olmasına karşılık, niyet ve maksat bakımından onunla taban tabana zıt bir davranış biçimi…  

Kaynak : Tenbiül Gafilin, islam Ansiklopedisi ve çeşitli eserlerden istifade edilmiştir.