Riya İkiye Ayrılır

Bismillahirrahmanirrahim 

Riya biri büyük diğeri de küçük olmak üzere ikiye ayrılır. Riyanın ağır ve büyük olanı kulun Allah'a taatle kulları Murad etmesidir. Allah'ın rızasını kastetmemesidir.

Şeddad bin Evs anlatıyor: Bir gün Hz Peygamber'i ağlarken gördüm sizi ağlatan nedir diye sorunca şu cevabı verdi: "Ümmetim için korktuğum bir şey var şirk fakat ümmetim güneşe aya taşa tapacak değildir. Ancak amellerine riya karıştıracaklardır. Bu da korktuklarımın en korkuncudur.

Küçük ve hafif olan riyaya gelince: Allah'a ibadetle hem Allah'ın sevabını hem de kulların takdirini arzulamak, ikisini aynı kalpte birleştirmektir. Bu iki iradeyi yarattıkları ve Allah'ın sevabını birleştirmek riyanın hafif olanıdır. O da amele şirk karıştırmak demektir. Çünkü birincisi sadece insanları Murad etmekte Allah'ı Murad etmemektedir. Bu ise Allah'ı ve insanları birlikte Murad etmektir ve öylece hem Allah'ın rızasını hem halkın övgüsünü isteyerek ameline şirk bulaştırmaktadır. 

Peygamber aleyhissalatu vesselam efendimiz bu Hureyre'nin rivayetiyle şöyle buyurmuşlardır ki: "Allah ben ortaktan müstağniyim benim hiçbir ortağım olmaz. Kim yaptığı amele başkasını karıştırmışsa o amel beriyim. Kimi karıştırmışsa o amel onun içindir buyurur" böylece hem Allah'ın hem de kulların Murad edildiği amelin de bir riya olduğu ortaya çıkmaktadır.

Mahmud bin lebid de Hz peygamberden şunu rivayet etmektedir "sizin için korktuklarımın en korkuncu küçük şirktir." "Küçük şirk nedir?" dediler riya dedi ve devam ett: "Allah kıyamet günü onlara dünyada kendilerine amel ettiklerinizle Rüya yaptınız kişilerin yanına gidin bakınız bakalım yanlarında amellerinize bir karşılık bulabilecek misiniz? buyurur" Ahmet Bin Hanbel V, 428-429

Allah kendilerinden razı olduğu müminleri ise şöyle anlatır "Biz sizi Allah için yediriyoruz dolayısıyla sizden ne bir karşılık ne de bir teşekkür bekliyoruz" İnsan Suresi 9 ayet 

Onlar Allah ile birlikte halkı kalbe yerleştirmeyi reddedenlerdir. Hz Ömer bir adama yanlışlıkla kırbaçla vurdu ve sonra istersen benden kısas alabilirsin dedi adam hayır Allah'ın ve senin hatırın için bundan vazgeçiyorum dedi. Hz Ömer benim için mi vazgeçiyorsun yoksa Allah için mi bunu belirt deyince adam "Allah" için dedi hazreti Ömer işte şimdi oldu karşılığını vermiştir. 

Riyanın büyüğünün Allah'ın ibadetiyle kulların Murad edilmesi, küçüğünün ise Allah ve insanların beraber Murad edilmesi olduğunu göstermektedir. Allah cc her ikisinden de bizleri muhafaza buyursun inş...