Nikâh Akdinin Şartları

Nikâh Akdinin Şartları

Nikâh akdinin sahih ve geçerli olması için şu şartlara riâyet edilmesi gerekir:

1- Nikâhı kıyılan kadının iddet hâlinde olmaması. Çünkü bu hâlde kıyılan nikâh geçerli değildir. Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur: "İddet sona ermedikçe nikâh akdine kalkışmayın." (Bakara, 235)

(Not: Nikâh akdini geçersiz kılan iki iddet vardır. Bunlardan birisi, ölüm iddetidir. Kocası ölen bir kadın hâmile ise doğum yapıncaya kadar, hâmile değilse, dört ay on gün beklemek zorundadır. Bu bekleme süresine iddet denir. İkincisi ise, boşanma id­detidir. Boşanan bir kadın, üç ay başı hâli geçirinceye kadar beklemek zorundadır.)

2- Evlenecek çiftin veya onlardan birinin hac veya umre ihramında olmaması. (Hanefî mezhebinde bu şart yoktur.)

3- Onlardan birinin dinsiz olmaması.

4- Kadın Müslümansa, koca adayının başka bir dine mensup olmaması.

5- Erkeğin, nikâhlamak istediği kadını üç talâkla boşa­mış olmaması.

6- Kadının, mevcut dört kadın üzerine nikâhlanmaması. Çünkü, dörtten fazla kadınla nikâh sahih değildir.

7- Büluğa ermemiş kızın babasız veya dedesiz olma­ması. Çünkü babadan ve dededen başka bir veli, kızın izni­ni almadan onu evlendiremez. Kız büluğ yaşına ermedikçe de izni geçerli değildir. Kızın buluğu ay başı hâlini görme­si veya on beş yaşına gelmesidir.

(Hanefî mezhebine göre ise, baba ve dede olmayan ve­liler de, büluğa ermemiş kızı evlendirebilirler. Ancak, bu durumda kız büluğa erdiğinde, isterse kıyılmış olan nikâhı bozabilir.)

8- Büluğa ermemiş kızın evlenip boşanmış olmaması. Çünkü, evlilik geçirmiş bir kızı -ki bu artık dul bir kadın­dır- babası ve dedesi de, iznini almadan evlendiremez. İzin ise, büluğdan önce geçersizdir.

(Hanefî mezhebine göre, veliler küçük kadının nikâhı­nı da kıyabilirler.)

9- Kadının koca adayına haram (mahrem) olmaması. Haram (mahrem) olan kadınlar şu ayet-i kerimede bildiril­miştir: "Size analarınız haram kılınmıştır; kızlarınız, kız kardeşleriniz, halalarınız, teyzeleriniz, kardeş kızları, kız kardeş kızları, sizi emziren analarınız, süt bacılarınız, eşle­rinizin anaları, kendileriyle birleştiğiniz eşlerinizin kızları... oğullarınızın eşleri ve iki kız kardeşi birleştirmeniz ha­ram kılınmıştır." (Nisa, 23) Babanın eşlerini nikahlamak ve kız kar­deşler gibi, biri erkek, diğeri kadın olmaları hâlinde birbi­riyle evlenmeleri câiz olmayan diğer kadınları da bir arada tutmak da haramdır. Süt annesi ve onun asıl (annesi, nene­si) ve fasıllarıyla (kızları, torunları) evlenmek de haramdır. Şafiî mezhebine göre, haramlığı doğurması için, süt emme­nin ilk iki yaşta ve beş kere olması gerekir.

Hanefî mezhebine göre ise sayı şart değildir. (Hanefî mezhebine göre, erkek bir kadına şehvetle (cinsel ilişki ar­zusuyla) dokunsa veya avretine baksa, o kadının anne ve­ya kızıyla evlenmesi haram olur. Kadının da ona bu şekil­de dokunması veya avretine bakması aynı hükmü netice verir.)

10- Kızın nikâhını en yakın olandan başlamak şartıyla velilerinden birinin veya bunun vekilinin kıyması. Şafiî mezhebine göre, kız ve kadının nikâhını velisinin kıyması şarttır.

(Hanefî mezhebine göre ise, kız ve kadın nikâhlarını kendileri kıyabilirler. Ancak, veli dışında yapılan bu nikâ­hın sahih olması için, erkeğin kızın ve kız ailesinin sosyal seviyesine denk olması veya velilerin nikâhı kabul etmesi şarttır. Bu mezhebe göre, baba ve dede, büluğa ermiş baki­re kızı rızası dışında evlendiremezler. Büluğ yaşında olup da bâkire olmayan bir kadın ise, iki mezhebe göre de irade­si dışında evlendirilemez.)

11- Evlenme akdini ifade eden açık sözlerle teklif ve kabul etmek. Teklif ve kabulden birisi Kadın veya erkek tarafından yapılınca, diğeri de diğeri tarafından yapılır. Bu sözlerin, ara verilmeden normal bir şekilde arka arkaya söylenmesi lâzımdır.

12- Nikâh akdinde fâsık ve yalancı olmayan iki şahidin bulunması. Şâhid sayısının bundan daha fazla olması da müstehabtır. Bir araya gelecek olan erkek ve kadının birbi­rinin eşi oldukları konusunda etraf bu şâhidler tarafından bilgilendirilir ve gerekirse, hukuk davalarında da bunlar dinlenir. Bu sebeple, şâhidlerin yapılan nikâh akdini gizle­melerini istemek câiz değildir. Allah Rasûlü (sa) şöyle buyurmuştur: "Açıkça yapılan akit nikâh­tır, gizlice yapılan akit ise zinadır."

13- Nikâhın geçici bir süre için olmaması. Ehl-i Sünnetin hak olan dört mezhebine göre, geçici bir nikâh akdi olan mut’a haramdır ve zinadan farksızdır.