Taharet ve Temizlik

Taharet ve Temizlik

Taharetin Manası

بِسْمِ ‬‮اللّٰهِ ‬‮الرَّحْمٰنِ الرَّح۪يم

ﷺ

Rahman ve Rahim Olan Allah’ın adıyla.

Hamd, O’nadır. Hz. Muhammed salât ve selam O’nun temiz ailesine, ashabına ve kıyamete kadar tâbilerinin üzerine olsun.

Temizlik, nezafet, temizlemek ve arınmak lugat manasıdır. Fıkıh ıhlahında taharet abdestsizlikten ve temizlikten temizlenmek diye tarif edilir. Abdestsizlik hadis manası karşılığında kullanıldığı için, hem küçük abdestte ve hem de boy abdestine şamildir. Bu itibarla manevi kirlilik sayılan abdestsizliği gidermek ve beden de, elbise de ibadet yerinde bulunan ancak pislik maddelerini temizlemek şeriat dilinde taharet diye tarif edilmektedir.

Taharet manevi olan kirlerle hissi olan pisliklerin temizlenmesi manalarına ihtiva eder. bir hadis-i şerifte Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: “Hastalık günahları temizler”  Hadisi Şerif

Burada günahlar manevi pisliklerdir kalbi kötü niyet ve düşüncelerden, zararlı kurutu ve evhamdan arındırmak da bu kabilden temizliktir. ibadetlerde iç temizliği (temiz ve dürüst niyet) ve dış temizlik (abdestsizlikten, bedendeki pisliklerden, elbisedeki pisliklerden, ibadet yerindeki pisliklerden temizlemek) olmadıkça, yapılacak ibadetler sahih olmaz. Bir hadis-i Şerif de: “ namazın anahtarı temizliktir, başlangıcı tekbirdir, tamamlayıcısı da selamdır.” buyurulmaktadır

Eve girmek için anahtara ihtiyaç olduğu gibi, namaza girmek için de temizlik anahtarına ihtiyaç vardır. Esasen İslam'da temizliğin önemi çok büyüktür. Bu konuda birçok ayeti kerime ve hadis-i Şerif vardır.

“Temizlik ( iç ve dış temizliği) imanın yarısıdır." Hadisi şerif

“Allah üzerinize gökten bir yağmur indiriyor; onunla sizi temizlesin diye..” Enfal/11

“Elbiseni de ( daima) temiz tut.” Müddessir/4

“Allah size bir güçlük dilemez; fakat sizi tertemiz etmek ve üzerinizdeki nimetini tamamlamak ister, ta ki şükredesiniz.” (Maide/ 6).

“Şüphe yok ki Allah, tevbe edenleri de sever, pislikten arınanları da sever. (Bakara/ 222).

Taharet temizlik, esas itibariyle iki kısma ayrılır:

a) Hadesten (abdestsizlikten) taharet ki, buna tahåret-i hükmiyye denir.

b) Pislikten tahåret ki, buna hakiki tahåret denir.

Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem ashabından bir gruba şöyle buyurdu: “Siz kardeşlerinize gideceksiniz; bineklerinizi düzeltin, elbiselerinizi düzeltin ki, insanlar arasında bir ben gibi ( belirgin) olabilirsiniz. Allah çirkini ve çirkinliği istemez.” Ahmed, Ebu Davud, Hakim ve Beyhaki sahih bir hadistir.

Taharetin vacib oluşunun şartları:

Beden elbise ve eşya bulaşan pisliği temizlemek vaciptir elbise ve yerin temizliği gerektiğine göre bedenin temizlenmesi öncelikli gerekir. Bu namaz kılan için daha gereklidir. Kendisine namaz vacip olan taharet de vaciptir. Bunun için 10 şart vardır:

1- İslam kişiye İslam davetine ulaşması 2- Akıl deli Ve baygın olana taharet vacib olmaz 3- Buluğ çağına girmiş olması 4- Hayız ve Nifas kanının kesilmesi 5- Vaktin girmesi 6- Uyku hali olmaması 7- Unutmuş olmaması 8- Zorlama altında olmaması 9- Su veya temiz toprağın bulunması 10- Taharet yapmaya muktedir olmak

Üzerinde İcma edilen kesin bir delille sabit olunmuştur ki taharet şeran vaciptir ve farz olan taharet cünüplük, hayız ve nifastan dolayı su ile gusletmek ve abdest almaktır suyun yokluğu veya kullanma güçlüğü halinde ise teyemmüm etmek ve necaseti gidermek gerekir fakihler temiz ve mutlak manada su ile temizlik yapılabileceğinde ittifak etmişlerdir.

Hadesten taharet ise üç nevidir:

Abdest, gusül ve teyemmüm. Abdest almak farzdır ve farziyyet sebebi de namaza kalkmaktır. Her namaz kılacak kimsenin abdestli olması şarttır, abdestsiz namaz bâtıldır. Abdest sözü, hem yıkama, hem de mesih işini içine alır. Çünkü Allah Teâlâ abdest almayı emrederken şöyle buyuruyor:

Ey iman edenler! Namaza duracağınız zaman yüzünüzü yıkayın, kollarınızı da dirsekleriyle beraber yıkayın, başlarınızı meshedin (ıslak elle silin), ayaklarınızı da topuklarıyla beraber yıkayın» (Maide/6).

Görülüyor ki abdest üç âzanın yıkanması ve bir âzanın (başın) mesh edilmesi ile tamamlanıyor ve bu şekilde hareket etmekle emrolunuyoruz.

O halde yıkamak (gasl) nedir, mesih nedir?

Suyu gereken yere akıtmaya yıkama (gasil), suyu değdirmeye mesih denir. Öyle ki, bir kimse abdest âzalarını yıkasa da bunlardan su akmamış bulunsa, onun abdesti sahih olmaz. Meselâ karla abdest alanın azalarından su damlamamış olsa, bunun abdesti câiz değildir. Ancak kar'ın gevşemesiyle damlalar dökülürse, böyle abdest sahih olur.

İbadetler, Allah'ın emri olduğu için ifa edilirler. Bununla beraber insanların yararına olarak hikmetleri de bulunduğu inkâr edilemez. İbadetlerin en önemlisi, her gün beş vakit tekrar edileni namazdır. Namaz ibadetine abdest ile girilebileceği cihetle önce abdestin beyânı gerekir.