Nefs-i Mülheme’den Mutmainne’ye Geçiş Alametleri
Bismillahirrahmanirrahim
Mutmainne, sükûnetin değil; teslimiyetin kemale erdiği makamdır. Mülheme’de ilham vardır, Mutmainne’de itiraz kalmaz. Bu geçiş: Bir anda olmaz sürer. Aynı zamanda Hissedilmez. Anlatılmaz.
İmam Rabbânî der ki: “Mutmainne’ye gelen, geldiğini anlamaz; çünkü arayan kalmaz.”
Aşağıdaki alametler makam iddiası için değil, yolun yönünü anlamak içindir.
1. İlhamdan Çok Teslimiyetin Belirginleşmesi
Mülheme’de: “İçime geldi” hâli vardır.
Mutmainne’ye yaklaşırken: “Allah böyle murad etti” hâli ağır basar. Artık kişi: İç sesleri tartışmaz. Olanı kabul eder.
Ölçü: Beklemediğin bir hâl geldiğinde itirazın azaldı mı?
2. Kalpte Sürekli Bir Rıza Hâli
Mutmainne eşiğinde: Sevinçte taşkınlık, Üzüntüde dağılma azalır. Hâller gelir, gider; rıza kalır.
Hasan-ı Basrî: “Kalbi Allah’tan razı olanın, kaderle kavgası kalmaz.”
Ölçü: Canını sıkan şeyler daha çabuk sönüyor mu?
3. İbadette Gayret Değil Süreklilik
Mülheme’de: Gayret yüksektir. Bazen zorlanma olur. Mutmainne’ye yaklaşırken: Zorlama azalır. İbadet tabii hâle gelir.
Cüneyd-i Bağdâdî: “Zorlanan ibadet değil, terbiye edilmemiş nefstir.”
Ölçü: İbadeti bırakmak mı zor, yapmak mı?
4. İç Konuşmanın Sükûta Dönüşmesi
Mülheme’de: İç diyalog yoğundur. Tartışma vardır.
Mutmainne’de: İç sesler sakinleşir. “Neden?” sorusu azalır.
Ölçü: İçinde sessizlik daha sık oluyor mu?
5. Başkalarının Hâline Müdahale Arzusunun Sönmesi
Mülheme’de: Uyarma isteği vardır.
Mutmainne’ye yaklaşırken: Kişi kendine döner. Başkalarını Allah’a bırakır.
İmam Gazâlî: “Kendini düzeltmekle meşgul olan, başkasını düzeltmeye vakit bulamaz.”
Ölçü: İnsanları “düzeltme” arzun azaldı mı?
6. Gizli Amellerin Ağırlık Kazanması
Mutmainne’de: Ameller gizlenir. Bilinmemek rahatlatır.
Fudayl bin Iyâd: “Gizli amel, kalbi sağlam tutar.”
Ölçü: Kimse bilmediğinde daha huzurlu musun?
7. Allah Tasavvurunun Değişmesi
Mülheme’de: Allah “yönlendiren” gibi hissedilir.
Mutmainne’de: Allah “sahiplenen” olarak hissedilir. Korku kaybolmaz ama: Güven ağır basar.
Ölçü: Allah’ı düşününce rahatlama geliyor mu?
8. Gelecek Kaygısının Zayıflaması
Mutmainne eşiğinde: Tûl-i emel çözülür. Yarına aşırı tutunma azalır.
Şah-ı Nakşibend: “Yarın için kaygısı azalan, bugünü ıslah eder.”
Ölçü: Yarın düşüncesi seni eskisi kadar yormuyor mu?
9. Kendini Değil, Nimeti Görme
Mutmainne: Hâlini konuşmaz. Nimeti görür. Kendini aradan çeker.
Bayezid-i Bistâmî: “Ben gittiğimde O kaldı.”
Ölçü: İyiliklerde “ben” kelimesi kendiliğinden azalıyor mu?
10. Korkunun Şekil Değiştirmesi
Mülheme’de: Hâli kaybetme korkusu vardır.
Mutmainne’de: Edebi kaybetme korkusu vardır.
Bu korku: Sarsmaz, aslında denge kurar.
Son Alamet: Sükûnetli Sabır
Mutmainne’ye yaklaşan kişi: Sabreder ama sıkmaz. Bekler ama zorlanmaz. Susar ama küskün değildir.
Kur’ân buyurur: “Ey itminana ermiş nefis! Rabbine dön…” (Fecr, 27)
Bu hitap: Hızla gidenlere değil, Teslim olanlaradır.
Son Hatırlatma
Mutmainne: “Varılan yer” değildir. “Kalınan hâl” hiç değildir.
Mutmainne: Allah’a bırakabilme cesaretidir.
Yorum Gönder
İçinizde olan güzellik her zaman yazılarınıza ve dilinize aşkla dökülsün...