Bismillahirrahmanirrahim
Fitne Ne Demektir:
Fitne kelime anlamı olarak “denemek, imtihan etmek, yakınmak, bir şeyden çok hoşlanmak, görüş ayrılığı, kargaşa, delilik, dalalet, sapıtmak, şaşırtmak, aldatmak, şiddet, işkence, öldürmek, belâ, musîbet, kötülük, mihnet” anlamlarına gelir.
Çoğulu fitendir. Bu kelime Türk diline de girmiş ve azdırma, baştan çıkarma, fesat, ara bozma, ihtilaf, âfet, musîbet, sıkıntı, belâ, ceza, delilik, dinsizlik, cânilik ve daha çok karışıklık ve karmaşa anlamına gelmektedir.
Fitne İle İlgili Hadisler:
Üsâme İbni Zeyd radıyallahu anhümâ’dan rivayet edildiğine göre Peygamber (ﷺ) şöyle buyurdu: “Benden sonra erkeklere kadınlardan daha zararlı bir fitne sebebi bırakmadım.” Buhârî, Nikâh 17; Müslim, Zikir 97, 98. Ayrıca bk. Tirmizî, Edeb 31; İbni Mâce, Fiten 31
İmrân İbni Husayn radıyallahu anh Resûlullah (ﷺ)’i şöyle buyururken işittim dedi: “Hz. Âdem’in yaratıldığı zamandan kıyametin kopacağı ana kadar deccâlden daha büyük bir fitne yoktur.” Müslim, Fiten 126. Ayrıca bk. Ahmed İbni Hanbel, Müsned, IV, 19-21
Ebû Saîd el-Hudrî radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Nebî (ﷺ) şöyle buyurdu:
“Dünya tatlı, göz kamaştırıcı ve çekicidir. Allah onu sizin kullanmanıza verecek ve nasıl davranacağınıza bakacaktır. Dünyaya aldanmaktan sakının. Kadınlara kapılmaktan korunun. Çünkü İsrailoğullarında ilk fitne kadınlar yüzünden çıkmıştır.” Müslim, Zikir 99. Ayrıca bk. Tirmizî, Fiten 26; İbni Mâce,Fiten 19
Abdullah İbni Amr radıyallahu anhümâ şöyle dedi:
Bir seferde Resûlullah (ﷺ) ile beraberdik. Bir yerde konakladık. Kimimiz çadırını düzeltiyor, kimimiz ok atış tâlimleri yapıyor, kimimiz de otlayan hayvanların başında bulunuyorduk. Derken Resûlullah (ﷺ)’in müezzini “Haydin namaza!” diye seslendi. Biz de Resûlullah(ﷺ)’in yanında toplandık. Resûl-i Ekrem şöyle buyurdu:
“Benden önceki bütün peygamberlerin görevi, ümmetlerini iyi olduğunu bildikleri şeye dâvet etmek, kötü olduğunu bildikleri şeyden de sakındırmaktı. Sizin içinde bulunduğunuz ümmetin huzur ve sükûnu, önce gelenler zamanında olacaktır. Daha sonrakilerin başına çeşitli belâlar ve bilmediğiniz kötülükler gelecektir. Öyle fitneler çıkacak ki, bu fitnelerin bir kısmı diğerinden daha hafif olacaktır. Yine öyle fitne ve kargaşa çıkacak ki, onu gören mü’min, işte beni bu mahveder diyecektir. Sonra ortalık sakinleşecek; arkasından öyle müthiş bir fitne çıkacak ki, mü’min, işte bundan kurtuluş yok, diyecektir.”
“Bir kimse cehennemden kurtulup cennete girmeyi istiyorsa, Allah’a ve âhiret gününe imân etmiş olarak ölmelidir. Kendine yapılmasını istediği şeyleri o da başkalarına yapmalıdır. Bir kimse devlet başkanına bîat eder, elini tutup ona samimiyetle bağlanırsa, elinden geldiği kadar ona itaat etmelidir. Bu arada bir başkası ortaya çıkarak yönetimi ele geçirmeye çalışırsa, derhal onun boynunu vurunuz.” Müslim, İmâre 46. Ayrıca bk. Nesâî, Bey’at 25; İbni Mâce, Fiten 9
Ma’kil İbni Yesâr radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah (ﷺ) şöyle buyurdu: “Ortalık kargaşa içindeyken ibadet etmek, bana hicret etmek gibidir.” Müslim, Fiten 130. Ayrıca bk. Tirmizî, Fiten 31; İbni Mâce, Fiten 14
Ebû Saîd el-Hudrî radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah (ﷺ) şöyle buyurdu:
“Pek yakında müslümanın en hayırlı malı, dinini fitnelerden korumak için yanına alıp dağ başlarına ve otlak yerlere gideceği koyun olacaktır.” Buhârî, Îmân 12, Bed’ü’l-halk 15, Menâkıb 25, Rikak 34, Fiten 14. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Fiten 4, Nesâî, Îmân 30, İbni Mâce, Fiten 13
Ebû Hureyre radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah (ﷺ) şöyle buyurdu:
“Yararlı işler görmekte acele ediniz. Zira yakın bir gelecekte karanlık geceler gibi birtakım fitneler ortalığı kaplayacaktır. O zamanda insan, mü’min olarak sabahlar, kâfir olarak geceler; mü’min olarak geceler, kâfir olarak sabahlar. Dinini küçük bir dünyalığa satar.” Müslim, Îmân 186. Ayrıca bk. Tirmizî, Fiten 30, Zühd 3; İbni Mâce, İkâme 78
Hz. Ebu Zerr radıyallahu anh anlatıyor: “Resûlullah (ﷺ)seslendiler: “Ey Ebu Zerr! “Buyurun, Ey Allah’ın Resûlü, emrinizdeyim!” dedim.
“İnsanlara (kitle halinde) ölüm isabet edip, kabirlerin (ücretli) hizmetçiler tarafından kazılacağı zaman ne yapacaksın?” buyurdular.
“Benim için Allah ve Resûlü neyi ihtiyar buyurursa onu yaparım!” dedim. “Sabrı tavsiye ederim!” buyurdular -veya sabredersin! dediler- ve sonra bana tekrar seslendiler:
“Ey Ebu Zerr!” “Buyurun ey Allah’ın Resûlü, sizi dinliyorum!” dedim. “Zeyt mıntıkasının taşları kanda boğulduğunu gördüğün zaman ne yapacaksın?” “Allah ve Resûlü benim için neyi ihtiyar buyurursa onu!” dedim. “Sana kendilerinden olduğun yakınlarını tavsiye ederim!” dedi.
Ben sordum: “Ey Allah’ın Resulü! (O zaman) kılıcımı alıp omuzuma koymayayım mı?” “Böyle yaparsan (fitneci) kavme ortak olursun!” buyurdular.
“Bana ne emredersiniz!” dedim. “Evine çekil!” buyurdular. “Evime girilirse?” dedim. “Eğer kılıcın parıltısının seni şaşırtacağından korkarsan, elbiseni yüzüne ört. Gelen hem senin günahınla, hem de kendi günahıyla dönsün!” buyurdular.” Ebu Davud, Fiten 2, (4261); İbnu Mace, Fiten 10, (3958).
Ebu Sa’id radıyallahu anh anlatıyor: “Resûlullah (ﷺ) buyurdular ki: “Kişinin en hayırlı malının, peşine takılıp dağ geçitlerini ve yağmur düşen yerleri takip edeceği koyunu olacağı zaman yakındır. Böylece dinini fitnelerden kaçırmış olur.” Buhari, İman 12, Bed’ü’l-Halk 14, Menakıb 25, Rikak 34, Fiten 14; Muvatta, İsti’zan 16, (2, 970); Ebu Davud, Fiten 4, (4267); Nesai, İman 30, (8, 123, 124).
Ma’kıl İbnu Yesar anlatıyor: “Resûlullah (ﷺ) buyurdular ki: “Herc (fitne) zamanında ibadet, tıpkı bana hicret gibidir.” Müslim, Fiten 130, (2948); Tirmizi, Fiten 31, (2202).
Mikdad İbnu’l-Esved radıyallahu anh anlatıyor: “Resûlullah (ﷺ) buyurdular ki: “Bahtiyar, fitneden kaçınan kimse ile, belalarla karşılaşınca sabreden kimsedir. Ne mutlu ona!” Ebu Davud, Fiten 2, (4263).
İbnu Abbas radıyallahu anhüma anlatıyor: “Resûlullah (ﷺ) buyurdular ki: “Yaklaşan bir fitneden yazık Araplara! Elini çeken ondan kurtulur.” Ebu Davud, Fiten 1, (4249).
Huzeyfe radıyallahu anh anlatıyor: “Hz. Ömer ra’ın yanında idik. Bize: “Resûlullah (ﷺ)’ın fitne hakkındaki hadisini kim hafızasında tutuyor?” dedi. Ben atılıp: “Ben biliyorum!” dedim. “Sen iyi cür’etlisin, nasılmış söyle bakalım!” dedim.
“Resûlullah(ﷺ)’ı işittim. Demişti ki: “Kişinin fitnesi ehlinde, malında, çocuğunda, nefsinde ve komşusundadır. Oruç, namaz, sadaka, emr-i bi’l-maruf ve nehy-i ani’l-münker bu fitneye kefaret olur!”
Ömer radıyallahu anh atılıp: “Ben bu fitneyi kastetmemiştim. Ben öncelikle denizin dalgaları gibi dalgalanacak (bütün cemiyeti sarsacak) fitneyi kastetmiştim!” dedi.
Bunun üzerine ben: “Ey müminlerin emiri! O fitne ile sizin ne alakanız var! Sizinle onun arasında kapalı bir kapı mevcut!” dedim. “Bu kapı kırılacak mı, açılacak mı?” dedi. “Hayır açılmayacak, bilakis kırılacak!” dedim.
Hz. Ömer (hayıflanarak): “(Eyvah!) Öyleyse ebediyen kapanmayacak!” buyurdu.”
Ravi der ki: “Biz Huzeyfe ra’a sorduk: “Ömer bu kapının kim olduğunu biliyor muydu?” “Evet dedi. Yarından önce bu gecenin olacağını bildiği katiyette onu biliyordu. Ben size hadis rivayet ettim; boş söz (ve efsane) anlatmadım.” Huzeyfe ra’a soruldu: “O kapı kimdir?” “Ömer ra’tır!” buyurdu.” Buhari, Mevakitu’s-Salat 4, Zekat 23, Savm 3, Menakıb 25, Fiten 17, Müslim, Fiten 17, (144), Tirmizi, Fiten 71, (2259).
Müslim rahimehullah’ın bir rivayetinde (Huzeyfe radıyallahu anh) anlatıyor: “Resûlullah (ﷺ)’ı işittim. Demişti ki: “Fitneler, tıpkı (kamışlardan örülen) hasır gibi, (insanların kalbine) çubus çubuk atılır. Hangi kalbe bir fitne nüfuz ederse onda siyah bir leke hasıl olur. Hangi kalp de onu reddederse onda beyaz bir benek hasıl olur. Böylece iki ayrı kalp ortaya çıkar: Biri cilalı taş gibi bembeyazdır; dinyalar durdukça buna hiçbir fitne zarar vermez. Diğeri ise, alaca siyahtır. Tepetaklak duran testi gibidir; bu kalp, ne iyiyi iyi bilir, ne de kötüyü kötü. O, hevadan (beşeri değerlerden) kendisine ne yutturulmuşsa, onu (hak veya batıl) bilir.”
Bu rivayette Huzeyfe radıyallahu anh der ki: “(Ey Ömer!) Seninle o fitne arasında kapalı bir kapı vardır, kırılması yakındır!” Hz. Ömer atıldı: “Ey babasız kalasıca! O kırılacak mı? Keşke açılsaydı. Böylece tekrar (kapatılarak eski normal hale) dönülürdü!”
Huzeyfe der ki: “Ben ona bu kapı ile öldürülecek veya ölecek bir şahsın kinaye edildiğini bildiren bir hadis söyledim. Mugalata (ve efsane anlatıp boş laf) etmedim.” Ravi der ki: “Sa’d İbnu Tarık’a (hadiste geçen) “esvedü mürbad” tabiri ne demektir” diye sordum. “Siyah üzerinde şiddetli beyazlıktır” dedi. Ben tekrar “el-Kûzu mechıyy” nedir? dedim. “Tepetaklak (ters çevrilmiş) testi!” diye cevap verdi.” Müslim, İman 231, (144).
Mü’minlerin annesi, Ümmü’l-Hakem Zeyneb Binti Cahş radıyallahu anhâ’ nın anlattığına göre, Nebî (ﷺ), korkudan titreyerek onun yanına girdi ve:
“Allah’dan başka ilah yoktur. Yaklaşan şerden dolayı vay Arabın haline! Bugün Ye’cûc ve Me’cûc’un seddinden şu kadar yer açıldı” buyurdu ve baş parmağı ile şehadet parmağını birleştirerek halka yaptı. Bunun üzerine ben:
– Ey Allah’ın Resûlü! İçimizde iyiler de olduğu halde helâk olur muyuz, dedim? Resûl-i Ekrem (ﷺ) :
– “Kötülük ve günahlar çoğaldığı vakit, evet” buyurdu.
Buhârî, Fiten 4, 28; Müslim, Fiten 1. Ayrıca bk. Buhârî, Enbiyâ 7, Menâkıb 25; Ebû Dâvûd, Fiten 1; Tirmizî, Fiten 23; İbn Mâce, Fiten 9
Üsâme İbni Zeyd radıyallahu anhümâ’dan rivayet edildiğine göre Peygamber (ﷺ) şöyle buyurdu: “Benden sonra erkeklere kadınlardan daha zararlı bir fitne sebebi bırakmadım.” Buhârî, Nikâh 17; Müslim, Zikir 97, 98. Ayrıca bk. Tirmizî, Edeb 31; İbni Mâce, Fiten 31
Resûlullah (ﷺ)’ın zevcelerinden Ümmü Seleme radıyallahu anha anlatıyor: “Resûlullah(ﷺ) buyurdular ki: “Bir halifenin ölümü anında (ehl-i hal ve akd arasında) ihtilaf olacak. (O zaman) Medine ahalisinden bir adam (Mehdi), kaçarak Mekke’ye gidecek. Mekke halkından bir kısmı ona gelecek ve (fitne çıkar korkusuyla) istemediği halde onu (evinden) çıkaracaklar. Rükn ile Makam arasında ona biat edecekler. Onları (ortadan kaldırmak için) Şam’dan bir ordu gönderilecek. Ordu Mekke-Medine arasındaki el-Beyda’da yere batırılacak. İnsanlar bu (kerameti) görünce ona Şam’ın Ebdal’ı ve Irak ahalisinin velileri ona gelip biat ederler.
Sonra Kureyş’ten, dayıları Kelb kabilesinden olan bir adam zuhur eder ve (Mehdi ve adamlarına) karşı bir ordu gönderir. Ama onlar bu orduya galebe çalarlar. Bu ordu, Kelbi’nin (ihtirasıyla çıkarılmış) bir ordudur. Bu Kelbi’nin ganimetine iştirak edemeyen zarara uğramıştır. (Mehdi), malı taksim eder. Halk arasında peygamberlerinin sünnetini (ihya eder ve onun) ile amel eder. İslam yeryüzüne yerleşir. Yedi yıl hayatta kalır. -Bazı raviler dokuz yıl demiştir.- Sonra ölür ve müslümanlar cenaze namazını kılarlar. Ebu Davud, Melahim 1, (4286, 4288, 4289).
Hz. Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor: “Resûlullah (ﷺ)buyurdular ki: “Karanlık gecenin parçaları gibi olan fitnelerden önce, hayırlı ameller işlemede acele edin. O fitne geldi mi kişi mü’min olarak sabaha erer de kafir olarak akşama girer. Mü’min olarak akşama erer de kafir olarak sabaha ulaşır; dinini basit bir dünya menfaatine satar.” Müslim, İman 186, (118); Tirmizi, Fiten 30, (2196).
İbnu Mes’ud radıyallahu anh anlatıyor: “Resûlullah (ﷺ) buyurdular ki: “Bu ümmette dört (büyük) fitne olacak. Sonuncusunda Kıyamet kopacak!” Ebu Davud, Fiten 1, (4241).
Üsame İbnu zeyd radıyallahu anhüma anlatıyor: “Resûlullah (ﷺ), Medine’nin Ütüm denen (eski ve yüksek) binalarından birine yaklaşmıştı: “Benim gördüklerimi sizler de görüyor musunuz?” buyurdular. Yanındakiler: “Hayır” deyince, açıkladı: “Ben, şu evlerinizin arasında bir kısım fitnelerin yerlerini görüyorum, tıpkı yağmur yerleri gibi.” Buhari, Fezailu’l-Medine 8, Mezalim 25, Menakıb 25, Fiten 4; Müslim, Fiten 9, (2885).
Abdurrahman İbnu Abdi’l-ka’be anlatıyor: “Mescide girmiştim. Abdullah İbnu Amr İbni’l-As radıyallahu anhüma’yı gördüm: Kabe’nin gölgesinde oturuyordu. Kabe’nin gölgesinde birçok kimse ona müteveccih olarak oturmuştu. Ben de ona doğru oturdum. Şunu anlattı:
“Bir seferde Resûlullah(ﷺ)’la beraberdik. Bir yerde konakladık. Kimimiz çadırını tamir ediyor, kimimiz yerini düzlüyor, kimimiz hayvanlarını güdüyordu. Derken Resûlullah (ﷺ)’ın münadisi seslendi: “es-Salatu cami’a: “Haydin namaza!” Resûlullah’a gittik, yanında toplandık. “Benden önce her peygamber, ümmeti için hayır bildiği şeyi onlara öğretmekle mükellef idi. Onlar için şer bildiği şeyden de onları inzar etmesi (korkutması) gerekli idi. Bilesiniz, şu ümmetinizin afiyeti önce gelenler hakkında kesin kılınmıştır. Sonrakiler belaya ve kötü addedeceğiniz bir kısım hallere maruz kalacaklardır. Birbirini takip eden fitneler gelecek. Mü’min: “Bu fitne helakimdir” diyecek. Sonra bu kalkacak, başka bir fitne gelecek. “Helakim işte bundan, işte bundan” diyecek. Öyleyse, kim ateşten uzak kalmayı ve cennete girmeyi dilerse, Allah’a ve ahiret gününe inanır olduğu halde ölümü karşılasın.
İnsanlara, onların kendisine nasıl muamele etmelerini dilerse öyle muamelede bulunsun. Kim bir imama biat edip, samimiyetle sadakat sözü vermiş ise, elinden geldikçe ona itaat etsin. Bir başkası gelip, önceki ile münazaaya girişecek olursan sonradan çıkanın boynunu uçurun.”
Ravi (Abdurrahman) der ki: “Abdullah İbnu Amr’a yanaştım ve: “Allah aşkına söyle. Bu anlattıklarını bizzat kendin Resûlullah (ﷺ)’dan işittin mi?” dedim.
Sorum üzerine eliyle kulak ve kalbini tutarak: “Evet kulaklarım işitti, kalbim de belledi” dedi. Ben: “Ama, amcaoğlun Muaviye, bize mallarımızı aramızda batıl bir şekilde yememizi, birbirimizi öldürmemizi emrediyor.
Halbuki Allah Teala hazretleri (mealen): “Ey iman edenler! Birbirinizin malını haram şekilde yemeyin; ancak karşılıklı rıza ile yaptığınız ticaret başkadır. Birbirinizi ve kendinizi öldürmeyin. Canlarınızı da boşu boşuna tehlikeye atmayın. Şüphesiz ki Allah size merhametlidir” (Nisa 29) buyuruyor” dedim. Biraz sustu sonra: “Allah’a itaatte ona itaat et, Allah’a isyanda ona isyan et!” dedi.”Müslim, İmaret 46, (1844); Nesai, Bey’at 25, (7, 153); Ebu Davud, Fiten 1, (4248); İbnu Mace, Fiten 9, (3956).
Hz. Cabir radıyallahu anh anlatıyor: “Resûlullah(ﷺ) buyurdular ki: “İblis’in arşı deniz üzerindedir. Oradan askerlerini gönderip insanları fitneye atar. Bunlardan, yanında mertebece en yüksek olanı en büyük fitneyi çıkarandır. Askerlerinden biri gelip: “Şunu şunu yaptım!” der. İblis: “Hiçbir şey yapmamışsın!” der. Sonra bir diğeri gelip: “Ben falanı(n peşini) hanımıyla arasını açıncaya kadar bırakmadım!” der. İblis onu kendisine yaklaştırıp: “sen ne iyisin!” der.” Müslim, Münafikûn 66-67, (2813).
“Resûlullah (ﷺ)buyurdular ki: “İman Yemenlidir. Fitne şu tarafta, şeytanın boynuzunun doğduğu yerdedir.” Buhari
İbnu Ömer radıyallahu anhüma anlatıyor: “Hz. Hafsa radıyallahu anha’nın yanına girdim ve: “(Ali ile Muaviye radıyallahu anhüma’nın Sıffin’deki hadiseleri sebebiyle halka gelenleri görüyorsun. (Şimdi Harameyn ve başka yerde hayatta kalan sahabeleri toplayıp fikirlerini almak istiyorlar.) Bu hilafet ve emirlik meselesinde bana hiçbir hak tanımadılar (bu sebeple gitmek istemiyorum, ne dersin?)” dedim.
“Katıl. Çünkü onlar seni bekliyorlar. Onlardan geri durmanı, onların bir muhalefet saymalarından korkarım!” dedi ve Abdullah, oraya gidinceye kadar Hafsa onu bırakmadı. (Hakemlerin hüküm vermesinden sonra) Hz. Muaviye bir hutbe irad etti ve (Abdullah’la babası Ömer’i kastederek) dedi ki: “Kim bu hilafet meselesi hakkında bizimle konuşmak isterse kendini bize göstersin (meydana çıksın). Şurası muhakkak ki biz, halifeliğe ondan da babasından da ehakkız.”
Habib İbnu Mesleme der ki: “Abdullah’a: “Ona cevap vermedin mi?” dedim. Abdullah cevaben: “Bu işe senden daha ehak olan, İslam adına sana ve babana karşı (Uhud’da, Hendek’te) mücadele vermiş olan Ali radıyallahu anh’tır!” demek istedim. Fakat, herkesin arasına tefrika sokup, kan akıtacak ve istemediğim bir manaya çekilecek bir kelime sarf etmekten korktum. Allah’ın sabredene) cennette hazırladığı mükafaatları da hatırlayarak (Muaviye’ye karşılık vermedim) demiştir. Habib İbnu Mesleme: “Bu tavrı takdir ederek: “Sen bir fitneden (inayet-i ilahi ile) korunmuş ve (ciddi) bir felaketten muhafaza edilmişsin!” dedm” der.” Buhari, Megazi 29.
İbnu’l-Müseyyeb radıyallahu anh anlatıyor: “İlk fitne yani Hz. Osman radıyallahu anh’ın şehid edilmesi vukua geldiği zaman Ashab-ı Bedr’den kimseyi hayatta bırakmadı. Sonra ikinci fitne yani Harra hadisesi vukua geldi. Bu da Hudeybiye ashabından kimseyi hayatta bırakmadı. Sonra üçüncüsü vukua geldi. O da insanlar arasında akıl ve kuvvet (sahabe) bırakmadı.” Buhari, Megazi 11.
Yorum Gönder
İçinizde olan güzellik her zaman yazılarınıza ve dilinize aşkla dökülsün...